Sympozjum „Polska młodzież i wiara”

O młodzieży polskiej i jej religijności mówili prelegenci i uczestnicy sympozjum Polska młodzież i wiara.

Spotkanie odbyło się w Wyższym Seminarium Duchownym Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Ołtarzewie, które było jednym z organizatorów spotkania.

Sympozjum rozpoczęła Eucharystia sprawowana w kościele seminaryjno-parafialnym pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Apostołów w Ołarzewie. Liturgii przewodniczył ks. dr Zenon Hanas SAC, przełożony prowincjalny Prowincji Chrystusa Króla Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Zebrani w ołtarzewskim kościele modlili się w intencji młodzieży oraz o łaskę nieba dla śp. ks. prof. dr. hab. Witolda Zdaniewicza SAC, twórcy Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. W wygłoszonej homilii ks. Hanas, nawiązując do Liturgii Słowa, powiedział, że w dzisiejszych czasach ludzie młodzi stają przed trudnym wyborem między  domowym poczuciem bezpieczeństwa a niepewnością wyruszenia w nieznane.

Obrady naukowe rozpoczął ks. dr hab. Mirosław Mejzner SAC, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Ołtarzewie. Rektor powitał zgromadzonych gości i wyraził nadzieję owocności sympozjum.

Pierwszą część sympozjum, zatytułowaną Młodzież – indywidualna tożsamość i społeczne dojrzewanie, moderował ks. dr Rafał Czekalewski SAC. O rozumieniu przyrody przez młodzież mówi prof. dr hab. Jan SzyszkoPrzyroda chroni swoją bioróżnorodność poprzez to, co my określamy katastrofami przyrodniczymi. A co robi człowiek? – pyta prof. Szyszko. Prelegent odpowiedział – człowiek czyni sobie ziemię poddaną i czyni użytkową ziemię. Prelegent podkreślił wartość edukacji w zakresie ekologii dla wspólnej przyszłości ludzkości.

Dr Anna Linek z Instytutu Socjologii UKSW wystąpiła z tematem: Młodzież w poszukiwaniu własnej tożsamości – od zagubienia do pragmatyzmu. Opierając się na badaniach przeprowadzonych wśród młodzieży gimnazjalnej, dr Linek mówiła o emocjach, kształtowaniu postaw młodych ludzi w zakresie poznawczym, dążeniu do niezależności.

Badania pokazują, że większość młodych ludzi mają silną więź emocjonalną z rodzicami. Oni są bardziej zaradni i lepiej radzą sobie w życiu – powiedziała dr Linek.

Z tych samych badań wynika, że największym autorytetem dla młodzieży i źródłem wsparcia jest matka, na drugim miejscu znajduje się ojciec. Młodzież czuje się często oszukana tym, co miało ich uszczęśliwić i wśród możliwych konsekwencji tego mogą być uzależnienia, narkotyki, nerwica, wczesna inicjacja seksualna, autookaleczenia, a także próby samobójcze.

Jedna z piętnastu prób samobójczych młodych ludzi udaje się – powiedziała prelegentka.

Młodzież jest też pragmatyczna, gdyż dąży do osiągnięcia pewnych założonych celów, są bardziej indywidualistami i gniazdują u rodziców bardzo długo. Dotychczas najwyższą wartością była rodzina, a dziś jest miłość i przyjaźń. Nie wszyscy są zagubieni – mówiła dr Linek – ale praca z młodzieżą jest trudna, gdyż dziś jest więcej trudności.

Współczesne trendy i metody wychowawcze: ich nie/skuteczność – temat ten przedstawił ks. dr Zbigniew Babicki SAC z UKSW. Współcześnie personalizm określa się jako doktrynę i program działań wspierający rozwój osoby ludzkiej – powiedział prelegent. Celem wychowania jest przygotowanie wychowanka do przejęcia odpowiedzialności za samorozwój. Ks. Babicki stwierdził, że zgromadzenia zakonne mają własną specyfikę w wychowywaniu młodych ludzi. Łączy je natomiast wspólna podstawa – zakorzenienie w pedagogii chrześcijańskiej.

Dr Paweł Matuszewski (UKSW) przedstawił zagadnienie: Kim są „Młodzi Patrioci”? Wnioski z analizy zachowań użytkowników cyberprzestrzeni. Prelegent opierał swoje wystąpienie na danych zebranych w 2017 roku, obserwując zachowania Młodych Patriotów w sieci. Badania pokazują, że część badanych woli szukać informacji bezpośrednio na profilach politycznych niż zapośredniczonych z mediów. Religia dla badanych jest czymś ważnym, ale jest krytyczna  zarówno do rządów PiS, opozycji, a także mediów. Mają oni małe zaufanie do czegokolwiek i bardzo łatwo ulegają różnym wpływom.

Ostatnim prelegentem pierwszej części był ks. dr Krzysztof Marcyński SAC (UKSW), który mówił o kompetencji komunikacyjnej polskiej młodzieży akademickiej. Prelegent rozpoczął od ukazania sekretu stworzenia wielu rzeczy, którym jest jakość, która kosztuje. Podobnie jest z komunikacją.

Jakość w komunikacji to kompetencja komunikacji. Chodzi o to, aby wiedzieć, umieć i chcieć – powiedział ks. Marcyński

Z amerykańskich badań wynika, że komunikujący z jakością są m.in. bardziej zadowoleni, mają lepsze wyniki w pracy. Badania przeprowadzone przez Prelegenta pozwoliły mu określić kompetencje komunikacyjne polskiej młodzieży akademickiej studiów dziennikarskich.

Religijność ze swej istoty jest dialogiem: ja-Ty, Ty-ja. Chrześcijaństwo w swej naturze jest komunikacją – zauważył Prelegent. Wiara jest komunikacją. Wiara jest kompetencją, więc potrzebuje wiedzy, umiejętności i motywacji – dodał ks. Marcyński.

Konkludując wystąpienie, ks. Krzysztof Marcyński SAC powiedział, że jakość w komunikacji przekłada się na jakość życia i jakość w wierze.

W dyskusji kończącej pierwszą część sympozjum pojawiło się pytanie o słuszność wprowadzenia cenzury co do słownictwa używanego przez internautów oraz identyfikacji Młodych Patriotów. Została poruszona także kwestia związku aktywności w cyberprzestrzeni w powiązaniu z religijnością, naczelnych wartości pedagogii różnych zgromadzeń zakonnych oraz zasadności określania badanych przez dr Matuszewskiego jako „młodych patriotów”.

Druga część sympozjum została zatytułowana: Młodzież w Kościele czy poza Kościołem? Eksploracje socjologiczne. Moderowała ją dr hab. Maria Sroczyńska, prof. UKSW. Pierwszym prelegentem tej części był dr Marcin Zarzecki (UKSW), który wprowadził do wyników badań młodzieży akademickiej w szeregu czasowym 1988-2017 będących omawianych w dalszej części sesji. Ks. prof. dr hab. Janusz Mariański (KUL) przybliżył zebranym zagadnienie religijności młodzieży szkolnej w procesie przemian. Ksiądz Profesor zauważył, że coraz więcej jest osób wątpiących w prawdy religijne niż tych, którzy je negują.

Wielu młodych ludzi czuje się bardziej kreatorami norm moralnych niż ich adresatami – powiedział ks. Mariański.

W zestawieniu na podstawie wskaźnika zbiorczego zostało powiedziane, że patrząc na okres 30 lat widzimy, że wyrównują się różnice demograficzne. Świadczy to o gwałtowniejszych zmianach zachodzących wśród dziewcząt niźli wśród chłopców. Poziom moralności, wg wybranych wskaźników, jest o 15% niższy od wskaźników religijności, natomiast zmiany w segmencie religijności są większe na przestrzeni ostatnich lat. Kończąc wystąpienie, ks. Mariański powiedział o trzech scenariuszach przyszłości religijności młodzieży – regresu, stabilizacji lub ożywienia.

Procesy sekularyzacyjne w Polsce nie muszą przebiegać tak jak w Europie Zachodniej – zakończył ks. Profesor.

Ks. prof. dr hab. Sławomir H. Zaręba SAC (UKSW) mówił o post-religijności i kontr-religijności. Wraz z dr. Marcinem Zarzeckim przedstawił wyniki badań młodzieży akademickiej w latach 1988-2017. Zostały one zaprezentowane po raz pierwszy w przestrzeni publicznej. Wynika z nich, że wzrasta liczba osób określających się jako niewierzący. Dla przykładu – z 41% chodzących na niedzielą Mszę świętą w 1988 roku, w 2017 roku było ich tylko 17%, przy jednoczesnym wzroście uczestnictwa w Eucharystii tylko w sytuacjach okolicznościowych – chrzest, ślub i pogrzeb – zauważył ks. Zaręba. Co trzeci student uważa za wartość pozytywną rozwód – powiedział dr Zarzecki. Ogółem, 29% studentów deklaruje, że szuka w internecie treści religijnych – wynika z prezentowanych badań.

Młodzież nie oczekuje w żaden sposób, że praktyki religijne przeniosą się w sferę wirtualną – podkreślił dr Marcin Zarzecki.

Podsumowując swoje wystąpienie oraz ks. Zaręby, dr Zarzecki stwierdził obecność dualizmu normatywno-etycznego, procesu prywatyzacji i subiektywizacji treści religijnych, zjawiska My mind is my own church (Thomasa Paine’a), eskapizmu od praktyk, a nie eskapizmu od wiary religijnej.

Internet jest komunikatorem, a nie substytutem tradycyjnych form treści religijnych – zakończył dr Zarzecki.

Po przerwie obiadowej, ks. dr Wojciech Sadłoń SAC, dyrektor ISKK SAC, mówił o badaniach przeprowadzonych na podstawie Światowych Dni Młodzieży, które odbyły się w 2016 roku w Krakowie. Uczestnicy tego wydarzenia mieli motywacje ściśle religijne, a także chęć zobaczenia papieża Franciszka.

Tym, co motywuje ludzi, odrzucając wymiar religijny, widzimy, że motywacją jest spotkanie z ludźmi innych kultur – powiedział ks. Sadłoń.

Prelegent omówił dane dotyczące polskich uczestników ŚDM 2016, którzy częściej uczestniczą we Mszach niedzielnych, modlą się codziennie i korzystają z Pisma Świętego do modlitwy osobistej. Także częściej zgadzają się z nauczaniem Kościoła, ale i mają krytyczny stosunek do instytucji Kościoła. Po wystąpieniu ks. Sadłonia odbyła się dyskusja.

Ostatniej sesji sympozjum przewodził ks. dr Wojciech Sadłoń SAC, a była ona zatytułowana następująco: Kształtowanie wiary i religijności młodzieżyKs. dr hab. Mirosław Mejzner SAC, rektor pallotyńskiego seminarium, omówił proces kształtowania się chrześcijańskiego credo. Formowanie wiary zależało od okoliczności i problemów społeczności – powiedział Rektor – i dlatego w starożytności było znanych wiele wyznań wiary.

Wyznanie wiary w Jezusa jako Syna Bożego jest istotą chrześcijaństwa – podkreślił ks. Mejzner.

Ksiądz Rektor stwierdził, że ważne jest w wyznaniach wiary to, czym żyje dane społeczeństwo. Ma to na celu, aby zrozumianą była wyznawana wiara.

Ks. dr hab. Paweł Mąkosa, prof. KUL, przedstawił temat: Itinerarium katolickiej formacji młodzieży w Polsce.  Mówiąc o szansach na skuteczną formację, ks. Mąkosa powiedział, że na początku należy zmienić mentalność ludzi Kościoła. Papież Franciszek w Evangelii gaudium (nr 83) ostrzega przed rozwijającą się psychologią grobu, stopniowo zamieniającą chrześcijan w muzealne mumie.

W preewangelizacji chodzi o to, aby odpowiadać na problemy młodych ludzi – powiedział ks. Mąkosa w nawiązaniu do preewangelizacji jako kolejnym kroku do skutecznej formacji młodzieży.

Po etapie preewangelizacji jest miejsce na ewangelizację, wprowadzenie w życie sakramentalne i katechezę – stwierdził prelegent. Kończąc, ks. Mąkosa zacytował papieża Franciszka z Evangelii gaudium – Nikt nie może podjąć walki, jeżeli nie wierzy w zwycięstwo.

Nie/Skuteczność przygotowania kandydatów do bierzmowania w parafiach – to tytuł wystąpienia ks. dr. Rafała Czekalewskiego SAC. Należy położyć nacisk na ewangelizację prowadzącą do żywej wiary – stwierdził ks. Czekalewski, po którym głos zabrali: mgr Patrycja Zakrzewskamgr Joanna Mazurkiewicz oraz al. Maksim Bolandz SAC. Mówili oni w trójgłosie o tym, jak kształtować wiarę w młodym wieku. Mgr Zakrzewska powiedziała, że Chrystus nie po to umarł, abyśmy sprowadzili wiarę do katechizmu. Mamy poznać siebie w oparciu o Boże Miłosierdzie – dodała mówczyni.

O Bogu nie musimy mówić. Możemy o Nim świadczyć swoim życiem – zakończyła mgr Zakrzewska.

O próbie początkowego zrozumienia a nie zmiany młodego człowieka mówiła mgr Joanna Mazurkiewicz. Jeżeli ja, jako animator, chcę „zarazić” wiarą innych, muszę dać im świadectwo własnego życia – dzieliła się mgr Mazurkiewicz – a to jest czasami najtrudniejsze.

Warto zaprosić młodzież do udziału we wspólnocie – zachęcała mówczyni – z którą mógłby się młody człowiek identyfikować. Dodała – wspólne trwanie jest niezwykle ważne dla ludzi w młodym wieku.

Al. Maksim Bolandz SAC, wychodząc od przybliżenia znaczenia słowa „kształtować”, zaznaczył wartość osobistej decyzji chęci kształtowania własnego życia i wytrwania do końca w wyznawanej wierze.

Dla mnie czas to dar i ode mnie zależy jak go wykorzystam – powiedział al. Bolandz.

Ostatnią częścią sympozjum był panel dyskusyjny, w którym wzięli udział: ks. prof. dr hab. Janusz Mariańskiks. dr hab. Paweł Mąkosa, prof. KUL​mgr Paweł Osiewała (prezydent Sieradza) oraz ks. mgr lic. Emil Parafiniuk. Panel moderował ks. dr Zbigniew Babicki SAC. Paneliści próbowali sformułować odpowiedzi na pytanie: Jak dziś wychowywać i kształcić polską młodzież? 

Sympozjum zakończyły podsumowania sformułowane przez ks. prof. dr. hab. Sławomira H. Zarębę SAC oraz ks. dr. Krzysztofa Marcyńskiego SAC.

Sympozjum Polska młodzież i wiara zostało zorganizowane przez Wyższe Seminarium Duchowne Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego oraz Wydział Nauk Historycznych i Społecznych UKSW, a także Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.

Za zyciezakonne.pl