SPRAWOZDANIE ZE SPOTKANIA UCESM-U
m. Jolanta Olech USJK
Fatima, 6-12 lutego 2006
XII Zebranie Plenarne UCESM-u – unii, skupiającej 42 konferencje przełożonych wyższych z 26 krajów europejskich, reprezentującej więc około 400 tysięcy osób konsekrowanych.
Tym razem zebranie plenarne odbywało się na zaproszenie konferencji portugalskiej – dlatego w Fatimie. Oprócz przedstawicieli konferencji członkowskich zaproszono również konferencje, które nie należą do Unii, a mianowicie ze Słowacji, z Ukrainy, Mołdawii i konferencję mniszek z Polski. Wśród zaproszonych gości byli również: Przewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) bp Amédée Grab, Sekretarz Generalny Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) Noël Treanor, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Portugalii abp Jorge Ferreira da Costa Ortiga, przedstawicielka UISG s. Christine Barriere i sekretarz generalny USG o. Pietro Trabucco, przedstawiciele kontynentalnych stowarzyszeń życia zakonnego z Afryki i z Australii, przedstawicielka katolickiej unii świeckich z Europy, s. Gudula z Renovabisu… W sumie było ponad 100 osób.
Obecnym przewodniczącym UCESM-u jest o. August Hülsmann, sercanin z Niemiec, do zarządu należą jeszcze 2 siostry, jedna z Węgier, druga ze Słowacji, a podczas zebrania w Fatimie wybrano do zarządu drugiego zakonnika, ponieważ w zarządzie był przedstawiciel Malty, który skończył już swoją kadencję jako przełożony wyższy. Wybrano nowego przewodniczącego konferencji portugalskiej, tak więc równowaga została zachowana: 2 mężczyzn i 2 kobiety.
Moderatorką zebrania była s. Ursula Kokoska. Spotkanie trwało prawie 7 dni: od poniedziałku wieczora do niedzieli rano. Tematem wiodącym było: Życie zakonne dziś – nasze życie duchowe wobec wyzwań Europy.
W programie były 3 podstawowe konferencje, z których dwie już mamy przetłumaczone na język polski. S. Enrica Rosanna, salezjanka, będąca podsekretarzem w Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego, wygłosiła referat: Wyzwania wobec życia zakonnego w Europie. Z kolei o. Mark Rotsaert, jezuita z Belgii, mówił na temat: O życie zakonne w Europie 2006. Trzeci referat, który trochę później przetłumaczymy, wygłosił o. George Frendo, dominikanin, a tematyka związana była także z odnową życia zakonnego na tle Perfectae caritatis.
Ponieważ było to zebranie plenarne, wysłuchaliśmy jeszcze sprawozdania przewodniczącego i sekretariatu oraz sprawozdania finansowego.
Dwa referaty – s. Rosanny i o. Marka – były następnie tematem pracy w grupach. Wnioski zebrane z referatów i z grup zostały zsyntetyzowane i sformułowane w Przesłaniu do zakonnic i zakonników Europy.
Spośród gości bardzo interesujące było wystąpienie bpa A. Graba o działalności Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) i o kontaktach w ramach Unii Europejskiej.
Ponadto wszystkie najmniejsze nawet przerwy czasowe wypełnione były multimedialną prezentacją poszczególnych konferencji europejskich, przygotowaną przez sekretariat, i wszyscy goście zabierali głos. Ponieważ gości było dużo, w niektóre dni wychodziliśmy z sali obrad około godziny 22-23.
Oczywiście, podczas takich spotkań jest też czas zarezerwowany na odpoczynek, poznawanie się i zobaczenie czegoś ciekawego. Na jeden dzień (9 lutego – czwartek) pojechaliśmy wszyscy do Lizbony, gdzie Mszę św. sprawował dla nas patriarcha Lizbony kard. José da Cruz Policarpo. Mogliśmy tam także obejrzeć dwa bardzo cenne zabytki gotyku portugalskiego (la Batalha i klasztor Hieronimitów), a poza tym jednego wieczoru mieliśmy występy orkiestry ludowej z Fatimy – w strojach z czasów pastuszków – oraz zespołu śpiewającego ballady w charakterystycznym dla Portugalii stylu (fado). W sobotę 11 lutego pół dnia spędziliśmy w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej. Mszy św. w kaplicy objawień przewodniczył biskup Fatimy Serafim de Sousa Ferreira e Silva. Ostatni wieczór – to już tradycyjnie wspólne świętowanie uczestników, śpiewy i tańce przedstawicieli wszystkich narodowości, konsumowanie przywiezionych przez nas charakterystycznych specjałów z różnych krajów…
Jeśli chodzi o moje odczucia, było to inne spotkanie niż te, w których wielokrotnie uczestniczyłam. To chyba w dużej mierze zasługa przewodniczącego, który sam jest człowiekiem prostym i serdecznym – starał się więc wprowadzić atmosferę prostoty i serdeczności – a jednocześnie jest zakonnikiem „w stylu klasycznym”.
Po pierwsze – na uwagę zasługuje fakt, że wybrano temat, dotykający jak gdyby z bliska zasadniczych elementów życia zakonnego, z akcentem na duchowość i na radykalizm. Po drugie – mocno podkreślany był też eklezjalny charakter życia zakonnego, który przewijał się zarówno w przemówieniu przewodniczącego, jak i w referatach czy innych wystąpieniach. Powracała myśl, że życie zakonne należy do Kościoła i że musi być Kościołowi wierne. Wspominano Jana Pawła II jako człowieka, który bardzo kochał życie zakonne i dużo czasu poświęcił, żeby do nas mówić, pokazywać nam właściwe drogi. Może nam się z perspektywy Polski wydaje to oczywiste, ale na tego typu zjazdach różne momenty przeżywaliśmy. Mam wrażenie, że w życiu zakonnym europejskim po latach burzliwych poszukiwań jak gdyby wraca się do tego, co istotne. I po trzecie – relacje wzajemne, chociaż ograniczały się najczęściej tylko do siedzenia koło siebie w sali plenarnej albo w refektarzu, to jednak były autentycznie braterskie i proste, pełne zaufania. Panowała naprawdę bardzo dobra atmosfera.
Wspólnie z o. Kazimierzem Lorkiem zaproponowaliśmy, aby następne zebranie plenarne UCESM-u odbyło się w Polsce. Nasze zaproszenie zostało przyjęte z entuzjazmem.