Przewielebny Ojcze,
Przewielebna Matko,
Po zakończeniu wizyty ad limina Biskupów Konferencji Episkopatu Polski nasze Dykasterium pragnie podzielić się z Wami uczuciami wdzięczności Panu za cuda Jego miłości, którymi On sam, z wielką wspaniałomyślnością, zechciał obdarować drogą ziemię polską przez ewangeliczne świadectwo jej synów i córek, którzy w sequela Christi drogą rad ewangelicznych dają wspaniałe świadectwo gorliwości w miłości, w pełnieniu dobra i w posłudze apostolskiej.
Wasi Pasterze wyrazili wielką wdzięczność za obecność i żywotność życia konsekrowanego w Polsce. Nadzwyczajne bogactwo i zróżnicowanie charyzmatów jest przeogromnym darem miłości Boga dla swego Kościoła. Wierność charyzmatowi, zachowanie Konstytucji i reguł jest czytelnym świadectwem pragnienia wzrastania w świętości i intensyfikowania więzi komunii i współodpowiedzialności z Kościołem lokalnym. To wszystko zresztą wspaniale się uwidocznia dzięki różnym dziełom charyzmatycznym, które każdy instytut zakonny prowadzi z prawdziwą wyobraźnią miłosierdzia, w stałym wsłuchiwaniu się w znaki czasu i w pełnym miłości odczytywaniu potrzeb ludu Bożego.
Na osobne przypomnienie zasługuje fakt licznej bezpośredniej obecności duszpasterskiej życia konsekrowanego w Polsce poprzez zaangażowanie tak wielu zakonników nie tylko w prowadzenie parafii, rektoratów i sanktuariów, ale także i przede wszystkim w gorliwą współpracę z klerem diecezjalnym i z laikatem w sakramentalnej posłudze spowiedzi i kierownictwa duchowego, rekolekcji, spotkań, konferencji, dni skupienia i w tym wszystkim, co służy wzrostowi i dojrzewaniu duchowemu i chrześcijańskiemu.
Obecność życia konsekrowanego kontemplacyjnego jest jedną z piękniejszych stron Waszej współczesnej historii. Te święte miejsca, prawdziwe oazy ducha, w których można przebywać, odpocząć, napoić i nakarmić ducha, aby podjąć na nowo, jak prorok Eliasz, długą drogę życia, pozostają punktami oparcia dla wszystkich, dla pasterzy, dla księży, dla konsekrowanych, dla ludu Bożego, aby pamiętali i głosili wszystkim priorytet Ducha i najwyższą wartość modlitwy.
Uderzył nas w szczególny sposób fakt, że Biskupi przedstawili życie konsekrowane w pełni jego charakterystycznych form, ponieważ obok tradycyjnych form konsekracji (życie kontemplacyjne, życie aktywne i apostolskie) mówili o nowych formach, które często są ignorowane; chodzi o instytuty świeckie (niektóre z nich powstałe w kraju), dziewice i wdowy konsekrowane i pustelników.
Pragniemy teraz podzielić się z Wami niektórymi wyzwaniami. W każdej rzeczywistości ludzkiej są obecne światła i cienie, strony pozytywne i negatywne, nadzieje, wyzwania, sukcesy i porażki. Jeśli jest prawdą trudną do podważenia, że świateł jest o wiele więcej niż cieni, to jednak nie brak także i cieni. Zaczyna się zauważać, czasem w sposób wyraźny, ryzyko sekularyzacji i wzrastającą pokusę drobnomieszczańskiego stylu życia. Minęło definitywnie niebezpieczeństwo komunizmu ateistycznego i materialistycznego, który był jednak wrogiem wyraźnym i widocznym. Dzisiaj natomiast życie konsekrowane musi stawić czoło innemu wrogowi – podstępnemu i niewidzialnemu, ale nie mniej z tego powodu niebezpiecznemu, mianowicie życiu duchowemu pustemu od środka wskutek przejmowania postaw laickich i zsekularyzowanych. Ryzyko to wchodzi do domów zakonnych poprzez rozpowszechnioną mentalność i dominujące wokół poglądy. Jeśli Pan Jezus przestaje być jedynym Mistrzem, inni zajmą Jego miejsce; jeśli zapomina się o jedynym Panu, odżywa pokusa złotego cielca. Można dostrzec pewne przejawy tego w zmniejszeniu się liczby powołań, przede wszystkim żeńskich, w starzeniu się personelu zakonnego, w nadmiarze pracy, w pewnych zamknięciach. Wobec tego wszystkiego wydaje się nam sprawą konieczną i naglącą, aby zapoczątkować refleksję nad zmianami w tożsamości i w jakości samej idei życia konsekrowanego. Na przykład konieczne jest przejście od stylu skoncentrowanego na prowadzeniu dzieł do refleksji nad charyzmatem założycielskim. Jak cały Kościół, także życie zakonne musi z mocą i odwagą nieść świadectwo Ewangelii Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego.
Jak powiedzieliśmy Waszym Pasterzom, uważamy za potrzebny coraz bardziej szczery dialog i coraz prawdziwszą współpracę. Lepiej iść naprzód nawet powoli niż biec każdy w inną stronę. W sposób szczególny postawy niektórych osób mających bezpośredni kontakt z mass mediami wydają się działać bardziej na rzecz rozbicia niż jedności; chór śpiewa dobrze, jak wiemy, tylko wtedy, gdy wszyscy śpiewacy interpretują tę samą melodię, choć ich głosy różnią się brzmieniem.
Kończąc, pragniemy zapoznać Was z niektórymi inicjatywami, zaplanowanymi przez Dykasterium jako wyraz służby życiu konsekrowanemu, aby wzrastało ono w jedności i w świętości.
Przede wszystkim chodzi o celebrowanie Roku Życia Konsekrowanego, którego kalendarium załączamy wraz ze wskazaniami przygotowawczymi. Przy okazji tego wydarzenia Dykasterium opublikuje listy okólne (mamy nadzieję, że co cztery miesiące), skierowane do wszystkich osób konsekrowanych w Kościele i podejmujące różne tematy związane z życiem konsekrowanym. Pierwszy list, pod tytułem Radujcie się, został już ogłoszony.
Przygotowuje się rewizję dwóch dokumentów: Verbi sponsa – o żeńskim życiu kontemplacyjnym oraz Mutuae relationes. Prace nad nową redakcją tego ostatniego już trwają w naszym Dykasterium i w Kongregacji ds. Biskupów; zajmują się tym dwie komisje: jedna mniejsza, studyjna, a druga robocza, w której uczestniczą biskupi i wyżsi przełożeni.
Myśli się też o przygotowaniu wskazań na temat zarządzania dobrami kościelnymi; kilka dni temu (8-9 marca br.) odbyło się w Rzymie międzynarodowe sympozjum na ten temat.
Jest w przygotowaniu także dokument o braciach, który ukazuje motywy charyzmatu i nauczania w związku z wyzwaniami dzisiejszych społeczeństw.
Dziękuję Wam jeszcze za wiadomości przesłane nam z okazji wizyty ad limina i korzystam z okazji, aby przesłać najserdeczniejsze pozdrowienia.
João Braz kard. de Aviz
Prefekt
Watykan, 2 kwietnia 2014
Przewielebny O. Janusz Sok CSsR
Przewodniczący Konferencji Przełożonych Wyższych Męskich w Polsce
Przewielebna Matka Leticja Niemczura CSSJ
Przewodnicząca Konferencji Przełożonych Wyższych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce
