Sprawozdanie z prac Konsulty KWPŻZZ w latach 2008 – 2011

1. Kontekst

Wydarzenia, o których należy wspomnieć:

1.1 W Kościele powszechnym,

  • Papież Benedykt XVI odbył podróże apostolskie do różnych krajów, w tym do USA (2008) – tu w Nowym Jorku wygłosił ważną dla życia zakonnego homilię; do Czech (2009), do Hiszpanii i Wielkiej Brytanii (2010);
  • Ukazały się nowe Dokumenty Magisterium, przede wszystkim Encyklika Caritas in veritate (2009) i Posynodalna Adhortacja Verbum Domini (2010);
  • Powołane zostało nowe Dykasterium w Kurii Rzymskiej, mające zająć się sprawami nowej ewangelizacji. Odbyło się pierwsze spotkanie w ramach Dziedzińca Pogan, podejmujące dyskusję z przedstawicielami współczesnej kultury (Paryż, marzec 2011);
  • Odbył się XII Synod Biskupów o ”Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła” (2008). Z Polski, poza delegacją Kościoła polskiego, uczestniczyła w nim p. Ewa Kusz – jako przedstawicielka Międzynarodowej Unii Instytutów Świeckich.

Trwają przygotowania do Synodu na temat nowej ewangelizacji. W chwili obecnej znane są  Lineamenta (2011) jako materiał do konsultacji;

  • W Kościele powszechnym obchodzony był Rok św. Pawła (2008) i Rok Kapłański (2009);
  • Obyły się Światowe Dni Młodzieży w Sydney, w Australii (2008), trwają zaś przygotowania do Dni Młodzieży w Madrycie, w Hiszpanii (2011);
  • Zakończył się proces i ogłoszony został termin beatyfikacji Papieża Jana Pawła II na 1 maja 2011 r., w Rzymie;
  • Benedykt XVI opublikował II część swej książki Jezus z Nazaretu, która natychmiast stała się wydarzeniem o wymiarze światowym.

 1.2 W Kościele w Polsce:

  • Nastąpiły ważne zmiany personalne. Ks. Kard. J. Glemp zakończył, po wielu latach pracy, posługę jako Prymas Polski. Bezpośrednio po nim stanowisko to zostało powierzone Ks. Arcybiskupowi Henrykowi Muszyńskiemu (ingres – 19. XII. 2009r. w Gnieźnie), a następnie Ks. Arcybiskupowi Józefowi Kowalczykowi (26. VI. 2010r.). W uroczystościach objęcia stolicy prymasowskiej przez obu hierarchów uczestniczyły przedstawicielki Konferencji. Metropolita Warszawski, Arcybiskup Kazimierz Nycz, 20. X. 2010 r. został mianowany kardynałem Kościoła świętego. Kapelusz kardynalski otrzymał w Rzymie 21. XI. 2010 r. Ingres do katedry Warszawskiej odbył się w Boże Narodzenie 2010 r. Podczas Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski 10. III. 2009 r. zostali wybrani na drugą kadencję Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski Arcybiskup Józef Michalik i jego Zastępca Arcybiskup Stanisław Gądecki. Po tragicznej śmierci Biskupa Polowego Tadeusza Płoskiego, 10. 04. 2010 r. pod Smoleńskiem, na jego miejsce został mianowany ks. Bp Józef Guzdek z Krakowa.
  • Zakończył swą posługę Nuncjusz Apostolski ks. abp J. Kowalczyk (po ponad 20 latach); na jego miejsce został mianowany ks. abp Celestino Migliore, dotychczasowy obserwator Stolicy Apostolskiej przy ONZ. Urzędowanie w Polsce rozpoczął 10 września 2010 r. Ks. abp C. Migliore w początkowych latach reaktywowanej Nuncjatury w Warszawie był pierwszym sekretarzem ówczesnego Nuncjusza.
  • W Warszawie odbyła się beatyfikacja ks. Jerzego Popiełuszki ( maj 2010);
  • Przeżywaliśmy też kolejne dni papieskie: 2008 –”Jan Paweł II – wychowawca młodzieży”; 2009 –”Papież Wolności”; 2010 –”Odwaga świętości”.
  • Senat Rzeczypospolitej Polskiej 16. X. 2008 r. podjął uchwałę dla uczczenia postaci i dokonań Bł. Honorata Koźmińskiego w 20. rocznicę jego beatyfikacji i 180. rocznicę urodzin. Tym samym oddał Mu hołd jako wybitnemu kapłanowi, patriocie, wielkiemu reformatorowi życia społecznego i religijnego przełomu XIX i XX wieku. 5 marca 2010 r., w 70. rocznicę śmierci św. Urszuli Ledóchowskiej, Senat specjalną uchwałą uczcił jej pamięć, podkreślając jej patriotyzm i wkład w życie Narodu.
  • Z okazji Dnia Pracownika Socjalnego, Prezydent RP prof. Lech Kaczyński odznaczył medalami państwowymi 25 sióstr zakonnych (20. XI. 2009r.).
  • 1.III.2011 r. zakończyła pracę Komisja Majątkowa.

1.3      W kraju i na świecie

  • Dominującym problemem w świecie są niekończące się wojny na obrzeżach azjatyckich i w Afryce (ostatnio Egipt, Libia i inne kraje), zbierające bogate żniwo cierpień i śmierci. W tym okresie przeżyliśmy też liczne kataklizmy. Niektóre z nich były o przerażającym nasileniu, jak np. trzęsienie ziemi na Haiti i ostatnio w Japonii. Wielki niepokój o teraźniejszość i przyszłość przyniósł też kryzys finansowy (2009-2010), którego przyczyną były między innymi kryminalne nadużycia o wielkiej skali.
  • W Polsce na pierwszym miejscu trzeba powiedzieć o tragedii narodowej, jaką była katastrofa samolotu rządowego pod Smoleńskiem – 10. IV. 2010r., pociągająca za sobą 96 ofiar ludzkich na czele z Prezydentem RP. Członkinie Konferencji złożyły hołd Parze Prezydenckiej, których trumny były wystawione w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Wysłały również listy kondolencyjne do brata Prezydenta p. J. Kaczyńskiego i do pełniącego obowiązki prezydenta, B. Komorowskiego. Wielkim bólem napełnia też to wszystko, co działo się i dzieje nadal wokół tej tragedii (śledztwo, walka polityczna). Wiosną i latem 2010 r. w wielu rejonach nawiedziły Polskę ogromne powodzie, kilkakrotnie powracające i powodujące ogromne zniszczenia. W wyniku przyśpieszonych wyborów Prezydentem RP został Bronisław Komorowski.  Sytuacja polityczna Kraju wydaje się nadal niejasna i skomplikowana, naznaczona nieustanną walką polityczną, przekraczającą czasem granice przyzwoitości. Sytuacja ekonomiczna – ciągle trudna; duże bezrobocie, rosnący koszt życia, niepewność. W stosunku do Kościoła – rosnąca agresja mediów, starających się o ukazywanie go jedynie od strony jego grzechów i słabości.

1.4.       Z życia Zgromadzeń Zakonnych w Polsce

  • Zauważa się znaczny spadek powołań do zgromadzeń żeńskich, zarówno czynnych jak i klauzurowych, postępujący już od dłuższego czasu. Na przestrzeni ostatnich lat liczba kandydatek zmniejszyła się o niemal 60% (2000 r. – 728; 2010 r. – 316); w tym samym czasie liczba juniorystek spadła o 1000 (z 2340 do 1334). Gorzej jeszcze wygląda sytuacja w klasztorach klauzurowych. Spadek dotyczy również powołań męskich – kapłańskich i zakonnych, ale nie z taką samą intensywnością.
  • Cieszyłyśmy się w ostatnim trzechleciu wyniesieniem na ołtarze naszych założycieli, współsióstr i współbraci.

Kanonizacje: O. Damiana Józefa de Veuster, misjonarza z Molokai, ze Zgromadzenia Najświętszych Serc Jezusa i Maryi – 11 .X. 2009 r. w Rzymie; Arcybiskupa Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, założyciela Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi – 11. X. 2009 r. w Rzymie.

Beatyfikacje: Ks. Michała Sopoćki, założyciela Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego – 28. IX. 2008 r. w Białymstoku; S. Marty Wieckiej, Siostry Miłosierdzia – 24. V. 2008 r. we Lwowie; M. Józefy Hendriny Stenmanns, współzałożycielki Zgromadzenia Sióstr Służebnic Ducha Świętego – 24. V. 2008 r. w Nysie.

  • Obchodziłyśmy jubileusze wielu Zgromadzeń: 150-lecie Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek i 100-lecie szkoły w Szymanowie (2008); 130-lecie Zgromadzenia Sióstr Serafitek (2011); 125-lecie Zgromadzenia Sióstr Westiarek (2008); 125-lecie Zgromadzenia Sióstr Józefitek (2009); 125-lecie Zgromadzenia Córek Najczystszego Serca NMP (2010); 75-lecie Zgromadzenia Sióstr Pallotynek w Polsce (2009); 50-lecie Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla (2009).
  • Byłyśmy zapraszane na różnego rodzaju sesje, sympozja, spotkania, odnoszące się wprost lub pośrednio do życia zakonnego. Starałyśmy się, aby uczestniczyły w nich Matki Konsultorki lub Siostry z Sekretariatu, przekazując potem treści na zebraniu lub na stronie internetowej. Do najważniejszych należały: Posiedzenia Rady Programowej Programu Opracowania Dokumentów Kościelnych na Wschodzie ”Podkowa” w Krakowie – 12. XII. 2008 r. (uczestniczyła konsultorka M. Agnieszka Kijowska) – 27. X. 2010 r. (uczestniczyła konsultorka M. Joanna Wiśniowska); Posiedzenie w Warszawie – 2. IV. 2009 r. Rady Programowej  projektu ”Index”, która zbiera dokumentacje o Polakach represjonowanych i zabitych za pomoc Żydom w czasie II wojny światowej (uczestniczyła M. Jolanta Olech.
  • Zgromadzenie Sióstr Jezusa Miłosiernego uzyskało prawa papieskie 31. V. 2008 r.
  • Decyzją Konsulty, podjętą na zebraniu w dniu 12. I. 2011 r., zrezygnowano z corocznych wspólnych rekolekcji dla sióstr pielęgniarek w Gostyniu.
  • Mijający okres był w szczególny sposób naznaczony wymiarem eschatologicznym. Spośród osób współpracujących, na różnych etapach, z Konferencją odeszły do Domu Ojca Niebieskiego:

M. Flawiana Mendat, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Pasterek w latach 1974 -1992. Zmarła 28. VIII. 2008 r. – w 84 roku życia.

M. Urszula Frankiewicz, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Urszulanek SJK w latach 1983 – 1995 i konsultorka w latach 1984 – 1993. Zmarła 8. III. 2009 r. – w 82 roku życia.

M. Helena Dąbrówka, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Służek NMPN w latach 1964 – 1976, konsultorka w latach 1966–1969 i 1975-1976, przewodnicząca Sekcji Zgromadzeń niehabitowych i (od 1975 r.) członek komisji ds. Zakonnych przy KEP. Zmarła 3. V. 2009 r. – w 94 roku życia.

S. Teresa Sułowska, urszulanka SJK. Wieloletnia (1958-1976) sekretarka Wydziału Spraw Zakonnych przy Sekretariacie Prymasa Polski, członkini Komisji Maryjnej, Komisji Życia Zakonnego. Zmarła 12. X. 2009 r. – w 92 roku życia.

S. Karolina Tylutka, sługa Jezusa, pracowała w Wydziale Spraw Zakonnych przy Sekretariacie Prymasa Polski, kontynuując potem posługę w Sekretariacie KWPŻZZ w latach 1957-2000. Zmarła 8. XII. 2009 r. – w 93 roku życia.

M. Julia Bakalarz, aktualna przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Dominikanek w latach 2001-2013. Nie dokończyła II kadencji. Była członkinią Konsulty od 2002 r. i wiceprzewodniczącą od 2008 r. Zmarła 22. V. 2010 r. – w 54 roku życia.

S. Irena Chorała, wizytatorka Zgromadzenia Sióstr Szarytek w latach 1973-1980 oraz Konsultorka.  Zmarła 8. IX. 2010 r.

M. Goretti Jakubczyk, przełożona generalna Zgromadzenia Sług Jezusa w latach 2001-2007. Zmarła 8. X. 2010 r. – w 56 roku życia.

M. Janina Wizor, przełożona prowincjalna Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame w latach 1958-1974 i Konsultorka w latach 1960-1974. Członkini Komisji Maryjnej, Komisji Powołań. Zmarła 3. XI. 2010 r. – w 96 roku życia.

M. Miriam Szyszka, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP Wlkp. w latach 1993-1999. Zmarła 12. XI. 2010 r. – w 64 roku życia.

M. Nina Michalak, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w latach 2002-2008. Zmarła 8. I. 2011 r. – w 51 roku życia.

M. Klaudia Niklewicz, wizytka, długoletnia przeorysza klasztoru na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, konsultorka w latach 1970 – 1995, współzałożycielka Konferencji Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych w Polsce, długoletnia przewodnicząca Federacji Polsko-Węgierskiej Sióstr Wizytek,  zmarła 27. III. 2011 r. – w 92 roku życia.

2. Konferencja, jej skład. Zebrania Plenarne

2.1 Konferencja liczy w dalszym ciągu 150 członkiń reprezentujących 100 instytutów i stowarzyszeń życia konsekrowanego w Polsce. Wśród członkiń są: 62 przełożone generalne, 75 przełożonych prowincjalnych i 13 delegatek przełożonych wyższych. Te ostatnie są przedstawicielkami licznej nadal grupy zgromadzeń przybyłych do Polski z różnych stron świata, ale nie spełniających jeszcze kryteriów przynależności do Konferencji.

2.2 W czasie sprawozdawczym odbyło się 7 zebrań plenarnych Konferencji:

  • 117. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 8-10.IV.2008 r. sprawozdawczo-wyborcze. W czasie zebrania zostały przedstawione sprawozdania z pracy Konsulty i Komisji z minionej kadencji oraz dokonano wyboru nowych władz Konferencji. Temat formacyjny brzmiał: Nadzwyczajne szafarstwo Eucharystii. Prelegentem był Ks. prof. Jacek Nowak SAC – Nadzwyczajny szafarz Komunii świętej w dokumentach Kościoła; Praktyczne wykonywanie posługi Nadzwyczajnego Szafarza Komunii świętej przez siostrę zakonną. (materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 30)
  • 118. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 8-10.X.2008 r. Temat wiodący to ”Wspólnota zakonna”. Referaty wygłosili: O. dr Jacek Kiciński CMF – Wspólnota zakonna – wymiar teologiczny i charyzmatyczny; Świadectwo wspólnoty zakonnej wewnątrz i na zewnątrz; s. Beata Zarzycka – Wspólnota zakonna – wymiar psychologiczny. Rola przełożonej we wspólnocie: animacja, komunikacja i relacje; M. Danuta Wróbel – Omówienie Instrukcji Posługa władzy i posłuszeństwo. Relacje z trzech beatyfikacji. (materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 31)
  • 119. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 15-17.IV.2009 r. Temat wiodący: ”Kryzysy w życiu zakonnym – dramat czy szansa.” Prelegentka: S. Jadwiga Zasuwik – Kryzysy w życiu zakonnym – dramat czy szansa; praca w grupach. Relacja z Synodu Biskupów i 100-lecia Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. (materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 32)
  • 120. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Częstochowa, 9.X.2009 r. Krótkie zebranie, dotyczące spraw bieżących, odbyło się bezpośrednio po Sympozjum czterech Konferencji.
  • 121. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 14-16.IV.2010 r. Odbywało się ono w szczególnej atmosferze żałoby narodowej po tragedii smoleńskiej. W katastrofie samolotu zginął Prezydent RP Lech Kaczyński z Małżonką Marią oraz 94 uczestników delegacji na uroczystości 70-lecia zbrodni w Katyniu. Temat wiodący: Problemy współczesnej bioetyki. Prelegentka: s. prof. Joanna Chyrowicz, werbistka – Historia i charakter bioetycznej refleksji; Istota sporów we współczesnej bioetyce; Moralne implikacje sporu o początek ludzkiego życia; Umieranie i śmierć jako problem moralny. ( materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 34)
  • 122. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 20-22.X.2010 r. Temat: Nadzieja naszą misją w kontekście europejskim. Prelegent: o. Jose’ Cristo Rey Garcia Paredes, klaretyn z Hiszpanii. Pierwsze spotkanie z nowym Nuncjuszem Apostolskim w Polsce, Arcybiskupem Celestino Migliore. ( materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 35)
  • 123. Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 12-14.IV.2011 r. – sprawozdawczo-wyborcze. Zostaną złożone sprawozdania z prac Konsulty i Komisji i zostanie wybrana nowa Konsulta Przełożonych Wyższych. Przedmiotem rozważań formacyjnych będzie Adhortacja apostolska Verbum Domini. Prelegentka: S. Emanuela Klich OSU poprowadzi refleksję nad dokumentem w odniesieniu do życia konsekrowanego.

Wszystkie spotkania rozpoczynał Mszą św. Nuncjusz Apostolski w Polsce, najpierw – JE Ks. Abp Józef Kowalczyk, a następnie JE Ks. Abp Celestino Migliore. Stałą pozycją zebrań plenarnych był udział JE Ks. Biskupa Stanisława Budzika, Sekretarza Generalnego KEP, który odprawiał Mszę św., przedstawiał aktualne sprawy z życia Kościoła w Polsce i informował o kontaktach  Kościół- Państwo.

Ponadto w okresie sprawozdawczym miało miejsce:

  • Sympozjum Przełożonych Wyższych Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w Polsce – Jasna Góra, 6-9.X.2009r., które co trzy lata organizowane jest wspólnie z Konferencją Zgromadzeń Męskich. Tematem wiodącym tego spotkania była: Tożsamość życia konsekrowanego w kontekście procesów laicyzacyjnych w Polsce. Prelegenci:Ks. prof. dr hab. Marek Starowiejski, UW – Osoby konsekrowane wobec przemian w Kościele. Uwagi laika. Po wykładzie – dyskusja panelowa; Prof. dr hab. Krzysztof Koseła – Współczesne przemiany mentalności i tożsamości społecznej w Polsce. Po wykładzie – dyskusja panelowa; S. dr Enrica Rosanna CIVCSVAp – Życie konsekrowane w kontekście procesów laicyzacyjnych – doświadczenie europejskie. Po wykładzie – dyskusja panelowa. Wystąpienie S. Lutgardis Craeynest fma – przewodniczącej UCESM-u; Przedstawiciele obecnych na Sympozjum czterech Konferencji mieli 15 minutowe wystąpienia na temat: Osoby konsekrowane i wspólnoty wobec przemian kulturowych i obyczajowych w Polsce oraz: Nasza misja wobec przemian laicyzacyjnych w Polsce. Materiały ukazały się w wydawnictwie Alleluja.
    • II Zebranie Plenarne Przełożonych ”nowych” Zgromadzeń w Polsce z udziałem Konsulty – 17-18.IV.2009 r.
    • Spotkanie Konsulty z Referentkami Diecezjalnymi 27.IX.2008 r.
    • Spotkanie Konsulty z Przewodniczącymi Komisji Zakonnych – 6.XII.2008 r.
    • Powstanie Studium Formacyjnego. Zakończyła się praca Junioratu Międzyzakonnego w Warszawie i na jego miejsce, na wniosek Komisji Formacyjnej, powstało 3 letnie Studium Formacyjne. Kieruje nim s. Aleksandra Huf, werbistka. Zajęcia rozpoczęły się 8. XII. 2010 r. Mszę św. inauguracyjną celebrował ks. Bp Tadeusz Pikus, biskup pomocniczy Archidiecezji Warszawskiej. Na pierwszym roku studiuje 60 słuchaczek z 22 zgromadzeń. W spotkaniu opłatkowym 17.12.2010 r. uczestniczył Nuncjusz Apostolski, ks. Abp Celestino Migliore. Z jego rąk słuchaczki studium otrzymały indeksy.
    • Dwie sesje formacyjne dla przełożonych wyższych – z inicjatywy Komisji Życia Zakonnego: pierwsza w Warszawie, w dniach 2-9.III.2009 r., z udziałem o. W. Barszcza z Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego; druga – monograficzna, również w Warszawie, w dniach 11-13.III.2011 r., z udziałem o. Jose Cristo Rey Garcia Paredes na temat teologii i duchowości ślubów zakonnych.

3. Konsulta KWPŻZZ

3.1 Skład Konsulty.

Podczas Zebrania Plenarnego Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Warszawie, 9 kwietnia 2008 r., odbyły się wybory nowej Konsulty.

Zostały wybrane:

1. M. Danuta Wróbel, przełożona generalna SS. Służek NMP – przewodnicząca

2. M. Julia Bakalarz, przełożona generalna SS. Dominikanek – wiceprzewodnicząca

3. M. Agnieszka Kijowska, przełożona generalna SS. Sercanek

4. S. Miriam Długosz – przełożona prowincjalna SS. Służebnic Ducha Świętego

5.  M. Maksymilla Pliszka – przełożona generalna SS. Służebniczek BDNP –  Dębickich

6. M. Leticja Niemczura – przełożona generalna SS. Józefitek

7. S. Cecylia Falkowska – przełożona prowincjalna SS. Elżbietanek, prowincji warszawskiej

8. M. Joanna Wiśniowska – przełożona generalna SS. Serafitek

Zgodnie ze Statutem w zebraniach Konsulty uczestniczyła, jako obserwatorka, przewodnicząca Konferencji Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych, m. Weronika Sowulewska, ksieni Klasztoru Mniszek Kamedułek w Złoczewie.

Na swym pierwszym zebraniu Konsulta dokonała wyboru Sekretarki Generalnej Konferencji WPŻZZ. Została nią M. Jolanta Olech., USJK. Zastępczynią sekretarki generalnej została S. Ernestyna Wajs, serafitka.

3.2. W trakcie kadencji odeszły z Konsulty:

  • W lutym 2010 r. – S. Miriam Długosz ze względu na zakończenie swej posługi jako przełożona wyższa.
  • W maju 2010 zmarła M. Julia Bakalarz. Ostatni raz uczestniczyła w zebraniu Konsulty w Krakowie, 19.XI.2009 r.

W czerwcu 2010 roku weszła do Konsulty M. Teresa Czekała, inspektorka prowincji warszawskiej SS. Salezjanek. Drugiego wakatu nie uzupełniano ze względu na to, że pozostał tylko rok do zakończenia kadencji Konsulty.

Po śmierci M. Julii Bakalarz wiceprzewodniczącą Konsulty została M. Agnieszka Kijowska.

3.3. Zgodnie ze Statutem, Matki Konsultorki, objęły opiekę nad Komisjami przy KWPŻZZ i tak:

  • Komisja Powołaniowa – M. Julia Bakalarz
  • Komisja Formacyjna – S. Maksymilla Pliszka
  • Komisja ds. Wychowania – M. Leticja Niemczura
  • Komisja Służb Medycznych – S. Cecylia Falkowska
  • Komisja Misyjna – S. Miriam Długosz
  • Komisja Prawna – M. Joanna Wiśniowska
  • Komisja Dzieł Charytatywnych – M. Agnieszka Kijowska
  • Komisja Życia Konsekrowanego – tradycyjnie opiekę nad nią sprawowała przewodnicząca Konsulty. Ze względu jednak na angażujące członkostwo w Radzie UCESM-u, obecna przewodnicząca m. Danuta Wróbel powierzyła opiekę nad tą Komisją sekretarce generalnej M. Jolancie Olech
  • Komisja Parafialna – S. Ernestyna Wajs, zastępczyni sekretarki generalnej.

3.4 Konsulta odbyła 18 zebrań, w tym jedno w Krakowie u SS. Sercanek, jedno w Mariówce u SS. Służek, i 2 w Warszawie: na ul. Rycerskiej u SS. Elżbietanek oraz na Bielanach w Domu Rekolekcyjno-Formacyjnym. Pozostałe zebrania odbyły się w Sekretariacie KWPŻZZ w Warszawie. Tematy spotkań są odnotowane szczegółowo w protokółach zebrań. Do zagadnień, które pochłonęły wiele czasu i zajęły najwięcej miejsca w dyskusjach, należała refleksja nad reorganizacją komisji przy Konferencji, aby lepiej odpowiadały one obecnym potrzebom oraz przygotowanie dwóch szczególnych spotkań: zebrania plenarnego UCESM-u, które odbyło się w Polsce i Sympozjum czterech Konferencji życia konsekrowanego w Polsce.

  1. 4. Komisje przy Konferencji

 4.1 Bardzo ważnym narzędziem realizowania zadań Konferencji i Konsulty są Komisje. Sprawozdania z ich prac są w załączeniu. Tutaj, dla pewnej całości wyliczamy przede wszystkim te inicjatywy, które są stałą formą pracy poszczególnych komisji. Każda z nich odpowiadała za:

Komisja Życia Konsekrowanego

  • Międzyzakonne roczne Studium Junioratu w Warszawie, do niedawna pod opieką m. Angeliki Spychalskiej, felicjanki; potem – s. Józefy Kobieli, nazaretanki. Studium zakończyło pracę w czerwcu 2010;
  • Sesje formacyjne dla nowo mianowanych przełożonych lokalnych (dwa tygodniowe turnusy w każdym roku, w których uczestniczy ponad 200 sióstr);
  • Sesje formacyjne dla przełożonych wyższych, zainicjowane w 2009 r.;
  • Opracowywanie programów pracy duchowej na każdy rok;
    • Opieka nad referentkami diecezjalnymi i spotkania z nimi raz w roku.

Komisja Formacyjna:

  • Doroczne sesje dla mistrzyń postulatu, nowicjatu, junioratu i formacji ciągłej – w Zakroczymiu;
  • 3- letnie Studium Formacji w Warszawie – od jesieni 2010;

Komisja Powołaniowa:

  • Współpracę z Krajową Radą Duszpasterstwa  Powołań;
  • Współpracę w organizowaniu ogólnopolskich Kongregacji Referentów i Referentek Powołaniowych (dwa razy w roku);
  • Spotkania formacyjne dla sióstr referentek powołaniowych.

Komisja Dzieł Charytatywnych

  • Doroczne spotkania sióstr prowadzących dzieła charytatywne (w Częstochowie);

Komisja Służb Medycznych

  • Rekolekcje dla sióstr pielęgniarek w Gostyniu (decyzją Konsulty, zrezygnowano w ostatnim czasie z tej inicjatywy);
  • Dni skupienia dla sióstr pielęgniarek w Częstochowie;
  • Doroczne spotkania formacyjne dla sióstr lekarzy różnych specjalności i psychologów.

Komisja ds. Wychowania

  • Sesje dla sióstr nauczycielek, katechetek, wychowawczyń internatów i burs;
  • Spotkania dla dyrektorek przedszkoli – Sekcja ds. Przedszkoli.

Komisja Misyjna

  • Spotkania formacyjne referentek misyjnych;
  • Udział w zebraniu dyrektorów misyjnych diecezjalnych i zakonnych;
  • Świąteczną korespondencję z siostrami misjonarkami.

Komisja Administracyjno-Prawna

  • Organizowanie spotkań informacyjnych, z udziałem ekspertów w zakresie prawa, administracji i finansów dla zainteresowanych grup sióstr, przede wszystkim ekonomek,;
  • Organizowanie spotkań dla ekonomek i prowadzących dzieła w związku z zachodzącymi zmianami prawnymi – we współpracy z Sekretariatem KEP i ekonomem KEP.

Komisja Parafialna

  • Dni skupienia dla sióstr pracujących w instytucjach kościelnych i domach zakonnych;
    • Pomoc Komisji KEP ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w organizowaniu sesji liturgicznych dla sióstr zakonnych w Częstochowie.

5. Kontakty i współpraca we Wspólnocie Kościoła

5.1. Ze Stolicą Apostolską relacje mieszczą się w ramach zwyczajnej współpracy; przekaz informacji i dokumentów, a przede wszystkim solidarność modlitewna. W kwietniu 2010, w związku z atakami na Papieża z powodu pedofilii w Kościele, został wysłany w imieniu Konferencji list z wyrazami solidarności

5.2. Z Kongregacją Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego kontakty mają charakter informacji o pracach Konferencji (przez sprawozdania z Zebrań Plenarnych i za pośrednictwem Biuletynu przesyłanego Kongregacji). Sekretarka generalna, jako konsultorka Kongregacji, pośredniczy też w potrzebnych kontaktach.  Ponadto:

  • Prefekt Kongregacji IŻKiSŻA kardynał Franc Rode’ został zaproszony do udziału w Sympozjum 4. Konferencji Wyższych Przełożonych Życia Konsekrowanego w Polsce – 6-9. X. 2009 r.
  • W dniu 29.VI.2008 r. przypadała 100. Rocznica istnienia Kongregacji IŻKiSŻA. W obchodach tej rocznicy, które miały miejsce 22.XI.2008 r. w Rzymie wzięła udział M. Jolanta Olech.
  • Kongregacja wydała dokument ”O posłudze władzy i posłuszeństwie” (5.05.2008), który stał się przedmiotem refleksji na zebraniu plenarnym i w czasie spotkań formacyjnych dla nowo mianowanych przełożonych.
  • Wysłano listy gratulacyjne w związku ze zmianami personalnymi w Kongregacji, do nowego Prefekta Kongregacji Ks. João Braz de Aviz (2011) i nowego sekretarza, Arcybiskupa Józefa W. Tobin, redemptorysty (2010).

5.3     Z Nuncjuszem Apostolskim i Nuncjaturą w Polsce relacje mają charakter raczej    oficjalny i wyznaczony już przez wieloletnią tradycję: zapraszanie Nuncjusza na Zebranie Plenarne oraz jedna lub dwie wizyty w ciągu roku, związane z życzeniami świątecznymi, które stają się okazją do przekazania informacji z naszej pracy, przedstawienia radości i problemów, uzyskania kompetentnej rady i wysłuchania refleksji pomagającej we właściwym odczytaniu aktualnych potrzeb. Te tradycje podtrzymuje też obecny Nuncjusz Apostolski, który udzielił Konsulcie długiej audiencji 17.09.2010 r., pytając o sytuację życia zakonnego w Polsce; rozpoczął jesienne Zebranie Plenarne w 2010 r. , przyjął zaproszenie na spotkanie opłatkowe w Studium Formacji oraz poświęcenie i wręczenie  indeksów – 17.XII.2010 r.

5.4     Z Konferencją Episkopatu Polski

  • Czasem, ale rzadko, przedstawicielka Konsulty bywa zapraszana do uczestniczenia w Sesji plenarnej Konferencji Episkopatu tzw. międzynarodowej. Otrzymujemy natomiast z Sekretariatu KEP i z Biura Prasowego KEP informacje, listy pasterskie i inne dokumenty wydawane przez Episkopat;
  • Kilka sióstr uczestniczy w pracach Komisji i Zespołów Konferencji Episkopatu Polski: Komisja ds. Misji – S. Miriam Długosz SSpS; Komisja Charytatywna – M. Agnieszka Kijowska SSCJ; Komisja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego – M. Jolanta Olech USJK; Komisja Mieszana Biskupi – Wyżsi Przełożeni Zakonni– M. Danuta Wróbel SNMPN jako wice-przewodnicząca i S. Cecylia Falkowska CSSE  jako członkini.
  • Stały, roboczy i nacechowany życzliwością jest kontakt z Sekretariatem KEP, szczególnie z Sekretarzem Generalnym Konferencji i biurem Sekretariatu. Konsulta i członkinie Sekretariatu kilkakrotnie miały osobiste spotkania z Sekretarzem Generalnym. Była to okazja do przedstawienia pewnych problemów i próśb (np. dotyczących spraw prawnych), bądź też do poinformowania o pracach Konferencji. Na zaproszenie Sekretarza Generalnego KEP, przedstawicielki Konsulty brały udział w spotkaniu w Nuncjaturze, dotyczącym Komisji Majątkowej – 12.06.2008 r. Mamy też stały kontakt z Dyrektorem administracyjnym i Ekonomem KEP Ks. Januszem Majdą. Współpraca układa się bardzo dobrze nie tylko na terenie samego Sekretariatu, ale też przedstawicielki Komisji zakonnej ds. Prawnych są zapraszane na zebrania ekonomów kurii diecezjalnych w skali krajowej. Przekazuje on nam też różne materiały i ustalenia prawne.
  • Zasadniczym forum współpracy powinna być Komisja KEP ds. Życia Konsekrowanego. Obecnym przewodniczącym jest ks. Biskup Kazimierz Gurda. Do konsultorów Komisji należy M. Jolanta Olech (kadencje są pięcioletnie). Zebrania Komisji odbywają się raz w roku przy okazji spotkania diecezjalnych Wikariuszów i referentek ds. Życia zakonnego. Komisja wzięła też na siebie promocję Dnia Życia Konsekrowanego w skali ogólnokrajowej i w diecezjach (Msza święta radiowa, przygotowanie materiałów, mass media, zachęty kierowane do środowisk zakonnych i do diecezji), a nasz Sekretariat pomaga w zleconych sprawach. Zebrania Komisji odbywają się razem z zebraniami Komisji Mieszanej, praktycznie więc obie Komisje uległy jakby „zlaniu w jedno”. Przewodniczącym Komisji Mieszanej został ks. bp Wacław Depo, biskup diecezjalny zamojsko-lubaczowski., ale Komisja w praktyce nie pracuje. Nową inicjatywą Komisji ds. Życia Konsekrowanego jest kontynuowanie spotkań dla Sióstr zakonnych wszystkich diecezji w trzech miejscach w Polsce: na Św. Krzyżu, Gostyniu i Gietrzwałdzie. Na wniosek Komisji nasz Sekretariat opracował na nowo regulamin dla referentek diecezjalnych.
  • Z Komisją KEP ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów współpraca polega przede wszystkim na organizowaniu spotkań dla grupy Sióstr na Jasnej Górze. Sesje odbywają się każdego roku.
  • Krajowe Duszpasterstwo Powołań. Konferencję reprezentowała opiekunka Komisji ds. Powołań, śp. M. Julia Bakalarz.
  • Z Caritas Polska: Przewodnicząca Konsulty M. Danuta Wróbel jest członkiem Kapituły przyznającej nagrody Ubi Caritas. Obradom Kapituły w dniu 14.IX.2009 r. przewodniczyła M. Danuta. W następnym roku 2010 w zastępstwie M. Danuty w posiedzeniu Kapituły wzięła udział s. Ernestyna Wajs.

M. Jolanta Olech, na prośbę Caritas Polska, reprezentuje organizację w międzyresortowym zespole przy MSWiA do Przeciwdziałania Handlowi Żywym Towarem.

6. Współpraca z Konferencjami i organizacjami życia konsekrowanego

6.1 Współpraca z Konferencjami przełożonych wyższych w Polsce (Konferencja zgromadzeń męskich, klasztorów klauzurowych i instytutów świeckich) ma charakter stały. W mijającym okresie to przede wszystkim utworzenie zespołu roboczego dla wspólnego zorganizowania Sympozjum w 2009 r. – spotkania robocze 5.12.2008 r. i 20.01.2009 r. Z Konferencją Męską – wspólna organizacja Zebrania Plenarnego UCESM-u w lutym 2010 r. Oba wydarzenia wymagały licznych spotkań i zaangażowania. M. Danuta Wróbel uczestniczyła w Zebraniu Plenarnym Konferencji Zakonów Męskich w Licheniu (X 2008 r.), zaś przewodniczący tejże Konferencji uczestniczył w Zebraniu Plenarnym naszej Konferencji (X 2008 r.). Nie wszystkie inicjatywy współpracy Konferencji Męskiej proponowane naszej Konferencji zostały zaakceptowane (wspólne centrum informacyjne, forum gospodarcze). Jeśli chodzi o Konferencję Przełożonych Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych, konkretna współpraca jest mniejsza od kiedy ma ona własny sekretariat. Tym niemniej przewodnicząca naszej Konferencji była zapraszana na Zebrania Plenarne i jeden raz uczestniczyła w spotkaniu Konsulty tejże Konferencji.

6.2.       Z Unią Europejskich Konferencji Przełożonych Wyższych (UCESM). Przewodnicząca naszej Konferencji jest członkiem zarządu UCESM-u ( od lutego 2008 do marca 2012 roku), a więc i kontakty oraz przepływ informacji jest częstszy. W lutym 2010 r., po raz pierwszy w historii UCESM-u Zebranie plenarne odbyło się w Polsce, w Częstochowie. Wymagało to licznych kontaktów i spotkań roboczych, m.in. 8-11.09.2008 r. w Warszawie, 17-19.10.2008 r. w Kalwarii Zebrzydowskiej i Krakowie, 2-4.06.2009 r. w Częstochowie. Ponadto Przewodnicząca UCESM-u uczestniczyła w naszym Sympozjum i zabrała głos nt. życia konsekrowanego w Europie.

6.3 Z Międzynarodową Unią Przełożonych Generalnych (UISG) Konferencja jako taka kontaktów nie ma. W pracach UISG, tj. w zebraniach plenarnych, uczestniczą niektóre Przełożone Generalne zgromadzeń polskich, a M. Danuta Wróbel jest delegatką polskich przełożonych Generalnych do Rady Poszerzonej UISG w konstelacji Europa Wschód 6.

6.4 Z Renovabis (Freising, Niemcy) kontakty uległy również pewnemu osłabieniu. Obecnie dobroczynna działalność organizacji jest adresowana głównie do krajów Europy Wschodniej. Nadal korzystamy jedynie ze stypendiów językowych – corocznie dla 7 sióstr w sumie 9800 €. [2008 – 5 stypendiów językowych i 1 naukowe; 2009 – 7 stypendiów językowych; 2010 – 7 stypendiów językowych; 2011 – 7 stypendiów językowych i 1 naukowe]. W dniu 30 kwietnia 2011 r. (przy okazji wizyty w KEP) odwiedził nasz Sekretariat obecny przewodniczący Renovabis, o. Stefan Dartmann SJ i p. Gerhard Albert, dyrektor wykonawczy. Rozmawiali z M. Jolantą Olech i S. Krystyną Chmiel, interesując się sytuacją zgromadzeń w Polsce i pracą międzyzakonną.

6.5 Z innymi Konferencjami.  Z Ukrainą: przygotowuje się następny wyjazd ekipy z Komisji Życia Zakonnego na sesję formacyjną dla przełożonych na jesieni 2011; z Chorwacją – M. Danuta Wróbel i M. Jolanta Olech zostały zaproszone na spotkanie Przedstawicielek Konferencji Przełożonych Wyższych z terenów postkomunistycznych. Spotkanie odbyło się w dniach 5-6.IX.2010 r. w Dubrowniku. Zapraszałyśmy przedstawicieli konferencji z krajów ościennych na nasze Sympozja. Oprócz tego m. Danuta Wróbel, uczestnicząc trzy razy w roku w spotkaniach Rady UCESM-u, w różnych krajach Europy, ma okazję dzielić się z tamtejszymi konferencjami realiami życia zakonnego w Polsce i naszej Konferencji.

7. Sekretariat Konsulty i Konferencji

7.1 W Sekretariacie Konsulty pracują:

  • M. Jolanta Olech USJK – sekretarka generalna Konferencji; rzecznik prasowy Konferencji.
  • S. Ernestyna Wajs (serafitka) – zastępczyni sekretarki generalnej, prowadząca na bieżąco prace Sekretariatu, korespondencję, przygotowanie zebrań Konsulty i inne. Jest odpowiedzialna za archiwum, które w chwili obecnej jest w trakcie spisywania w formie elektronicznej (robi to S. Małgorzata Krupecka, USJK);
  • S. Krystyna Chmiel (służebniczka starowiejska), odpowiedzialna za sprawy prawne, za śledzenie zmian, informacje i bieżące doradztwo w tej dziedzinie. Organizuje spotkania dla dyrektorek i ekonomek w ramach Komisji. Współpracuje z Ekonomem KEP;
  • S. Barbara Kulikowska (sercanka), odpowiedzialna za sprawy administracyjne i za redakcję Biuletynu KWPŻZZ. W okresie sprawozdawczym wyszło sześć numerów Biuletynu. S. Barbara prowadzi też na bieżąco stronę internetową Konferencji WPŻZZ. W 2010 r. Konferencja wykupiła własną domenę internetową i przeniosła na nią swoją stronę: zakony-zenskie.pl

Bieżąca praca Sióstr normowana jest przez opracowany na nowo Regulamin Sekretariatu KWPŻZZ, dostosowany do również odnowionego w 2007 r. Statutu KWPŻZZ. Regulamin Sekretariatu został zatwierdzony przez Konsultę na zebraniu w dniu 12.09.2008 r.

7.2 Sekretariat, we współpracy ze Związkiem Archiwistów Polskich, zorganizował szkolenie dla sióstr sekretarek i archiwistek zakonnych w marcu 2006 r. w Warszawie.

7.3 M. Jolanta Olech i S. Barbara Kulikowska przeprowadziły kwerendę i opracowały uzyskane dane na temat pomocy i ratowania osób pochodzenia żydowskiego przez polskie zgromadzenia w czasie wojny. Opracowanie to stało się podstawą publikacji zamieszczonej przez p. Alinę Petrovą w Biuletynie KAI oraz zostało przekazane na ręce p. prof. Adama Strzembosza stojącego na czele Komitetu upamiętnienia roli Polaków w ratowaniu Żydów.

7.4. M. Jolanta Olech, za zgodą Konsulty, podjęła prace nad przygotowaniem historii KWPŻZZ w Polsce, w latach od 1948 roku.

7.5. Fundusze na działalność Konferencji pochodzą ze składek członkowskich i pewnej rezerwy finansowej, która powstała w końcu lat 90. Wpłaty bieżące nie pokrywają potrzeb Konferencji.

8. Sprawy wymagające kontynuacji i sugestie dla nowej Konsulty

Pozwalamy sobie zasygnalizować pewne sprawy, które wymagałyby dalszej refleksji i ewentualnych decyzji:

  • Reorganizacja Komisji przy Konferencji: ich profil, liczba, zakres i metody pracy. Potrzebna jest kontynuacja i zakończenie rozpoczętej refleksji nad stylem działania Komisji w obecnych warunkach i wobec nowych potrzeb; potrzebna jest także rewizja regulaminów pod kątem sprawniejszego działania;
  • Pozostaje nadal otwarta sprawa kontaktów Konferencji ze wspólnotami pochodzącymi najczęściej z innych krajów i nie spełniającymi jeszcze warunków pełnej przynależności do Konferencji;
  • Wydaje się też konieczne określenie kryteriów pozwalających na przyjęcie nowych wspólnot do Konferencji;
  • Odpowiadając na wyrażone zapotrzebowanie ze strony Konferencji, warto kontynuować spotkania tematyczne (week-endy) zarówno dla przełożonych wyższych jak i sióstr zainteresowanych konkretną proponowaną tematyką.
  • Dobrze byłoby, aby Zebranie Plenarne dało nowej Konsulcie sugestie co do tematyki  kolejnych spotkań.

Zakończenie

Zamykając okres trzyletniej kadencji, pragnę serdecznie podziękować w imieniu własnym, Konsulty i Sekretariatu wszystkim Czcigodnym i Drogim Siostrom za okazane nam zaufanie i życzliwą współpracę.  Za wspólne przeżycia wydarzeń pięknych i trudnych, za dzielenie troski i wspólne szukanie drogi. Przepraszamy za błędy i niedociągnięcia.

Ze swej strony składam serdeczne podziękowania Matkom Konsultorkom. Tym, które w trakcie kadencji opuściły szeregi Konsulty jak i obecnym tutaj z nami. Bóg zapłać za hojność posługi w komisjach i na innych odcinkach, za twórczość, życzliwość i prawdziwie siostrzane relacje.

I wreszcie serdeczne podziękowanie dla sióstr z sekretariatu Konferencji z Sekretarką Generalną na czele. Dziękuję za kompetencję, przemiłą współpracę, dodawanie otuchy i radość.

Bóg, który zna tajemnice serc, Bóg, który kieruje losami ludzkimi, także historią tej Konferencji niech przyjmie każdy dar i sam wynagrodzi trud.

Z Ojcem św. Janem Pawłem II, na którego beatyfikację oczekujemy z drżeniem serca, chcę zakończyć:

Niech nasza droga będzie wspólna.
Niech nasza modlitwa będzie pokorna.
Niech nasza miłość będzie potężna.
Niech nasza nadzieja będzie większa od wszystkiego,
co się tej nadziei może sprzeciwiać.

Przewodnicząca KWPŻZZ, M. Danuta Wróbel, SNMPN

Warszawa, 12 kwietnia 2011 r.

POWIĄZANE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA