Ks. Czesław Parzyszek SAC – Przewodniczący Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce
Wprowadzenie
Stało się dobrą tradycją, że co pewien czas, w ważnych momentach życia osób konsekrowanych, zbieramy się razem jako wyżsi przełożeni czterech konferencji: zakonów żeńskich, męskich, kontemplacyjnych i instytutów świeckich, i to u stóp Pani Jasnogórskiej – w Kanie polskiego Narodu. Obecne spotkanie jest już trzecim spotkaniem. Pierwsze odbyło się w 1996 roku i wówczas pochyliliśmy się nad ważnym dokumentem o życiu konsekrowanym Vita consecrata. Następnie spotkaliśmy się w Roku Jubileuszowym 2000, i to w obecności Prefekta Kongregacji ds. IŻK i SŻA kard. E. Somalo. Jako zadanie drugiego spotkania postawiliśmy sobie odpowiedź na pytanie o życie konsekrowane w ostatnim dziesięcioleciu, dziś i jutro. Był to bardzo potrzebny rachunek sumienia na progu nowego tysiąclecia, zwłaszcza że usłyszeliśmy głos biskupa, kapłana, osoby świeckiej i studenta.
Dziś zgromadziliśmy się, wyżsi przełożeni czterech konferencji zakonnych w Polsce, już w nowym tysiącleciu. Stoją przed nami następujące zadania:
1. Przede wszystkim chcemy – idąc za sugestią Ojca Świętego Jana Pawła II i Instrukcją Kongregacji ds. IŻK i SŻA, ogłoszoną 14 czerwca 2002 roku – nadać temu spotkaniu biblijne wezwanie: Rozpocząć na nowo od Chrystusa w życiu i działalności rodzin życia konsekrowanego w naszym kraju. Kontekst tego dokumentu został wyjaśniony we wstępie.
1.1. Przede wszystkim wezwanie Ojca Świętego, wyrażone w Novo millennio ineunte, skierowane do całego Kościoła, aby u progu nowego tysiąclecia wypłynąć na głębię i podjąć z nową energią i nowym zapałem dzieło ewangelizacji i miłosierdzia, jako odpowiedź na dramat ludzkości: ofiarę nienawiści i śmierci, a zarazem tęskniącej za innym światem, już obecnym wśród nas (p. 1). W tym kontekście osoby konsekrowane mają wybitną, profetyczną rolę do spełnienia.
1.2. Konieczność odczytania na nowo i w sposób głęboki śladów Ducha i zalążków Słowa; obecności Zmartwychwstałego w historii świata. Od osób konsekrowanych, żywej pamiątki życia i działania Jezusa wśród braci (VC 22), oczekuje się, że będą prawdziwie konkretnym odzwierciedleniem działania Chrystusa, Jego miłości do każdej osoby (p. 2).
1.3. Mija pięć lat od ukazania się adhortacji Vita consecrata. W związku z tym na Zebraniu Plenarnym Kongregacji w dniach 25-28.09.2001 dokonano oceny wpływu, jaki ten dokument wywarł na życie konsekrowane w świecie, i jego skuteczności w inspirowaniu odnowy. Stwierdzono, że poprzez głęboki wymiar chrystologiczny i eklezjalny życia konsekrowanego w perspektywie teologii trynitarnej przyczynił się do kształtowania nowej mentalności co do posłannictwa życia konsekrowanego. Jest to jednak dokument otwarty, i choć pozostaje ważnym punktem odniesienia, zachęca do nowych refleksji na temat nowych form życia konsekrowanego i życia ewangelicznego (p. 3).
1.4. Doświadczenia Jubileuszu 2000 i wnioski duszpasterskie, jakie z nich płyną, wymagają uważnego rozpatrzenia także w perspektywie życia konsekrowanego. Tym sprawom poświęcone było też wspomniane Zebranie Plenarne. Przy tej okazji Ojciec Święty skierował do Kongregacji list, w którym wskazał na niektóre priorytety i oczekiwania wobec życia konsekrowanego.
Dokument powyższy ma za zadanie pomóc życiu konsekrowanemu na całym świecie w głębszym wejściu we wskazania duszpasterskie Ojca Świętego (p. 4). Nie jest to dokument doktrynalny, lecz wskazania, po prostu instrukcja, aby proces nieustannej odnowy mógł przebiegać zgodnie z myślą Kościoła i z odpowiednią dynamiką. Dlatego chcemy nad nim się pochylić i uczynić go przedmiotem wspólnej refleksji.
2. Ponadto otrzymaliśmy wspaniały dar podczas ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny. Trudno zapomnieć jej wyjątkową atmosferę, która wybrzmiewała zawołaniem: Nie lękaj się, zaufaj miłosierdziu Bożemu.
2.1. Bóg bogaty w miłosierdzie. To najgłębsza prawda o Bogu, którą tak mocno podkreślił Ojciec Święty podczas pielgrzymki. Od wielu lat powtarzaliśmy te słowa. Były one przedmiotem wielu spotkań, zjazdów, naukowych sympozjów czy kongresów. Miłosierdzie Boże głosili święci. Nabrały one jednak szczególnego znaczenia poprzez pielgrzymkę Papieża. Już w przemówieniu powitalnym na lotnisku w Krakowie Jan Paweł II uzasadnił cel swojej pielgrzymki i jej zasadnicze przesłanie: Bóg bogaty w miłosierdzie… w Krakowskich Łagiewnikach ta prawda znalazła swoje szczególne objawienie. Z nich bowiem, dzięki pokornej posłudze niezwykłego świadka – św. siostry Faustyny – rozchodzi się orędzie o miłosiernej miłości Boga…
Słowa te wszyscy zebrani odebrali z ogromnym aplauzem. Czuć było, że są one pragnieniem nie tylko mieszkańców Krakowa, Polski, ale i całego świata. Były to wielkie słowa, wypowiedziane z ogromnym ładunkiem serca, ale i słowa wyznaczające wielkie zadanie i program dla Kościoła, a więc i dla osób konsekrowanych.
2.2. Pragniemy z wiarą powtarzać: Jezu, ufam Tobie! Jan Paweł II swoje przesłanie rozpoczął od zaczerpniętego z Dzienniczka uwielbienia miłosierdzia Bożego: O niepojęte i niezgłębione miłosierdzie Boże, kto Cię godnie uwielbić i wysławić może. Największy przymiocie Boga Wszechmocnego, Tyś słodka nadzieja dla człowieka grzesznego. I zaraz dodał: Pragniemy z wiarą powtarzać: Jezu, ufam Tobie! To wołanie – jak podkreślił Papież – jest szczególnie potrzebne dzisiejszemu człowiekowi, zagubionemu w obliczu wielorakich przejawów zła. Trzeba, aby ono płynęło z głębi ludzkich serc, pełnych cierpienia, niepokoju i zwątpienia, poszukujących niezawodnego źródła nadziei. Papież ukazał w homilii, jak bardzo dzisiejszy świat potrzebuje Bożego miłosierdzia, wszak na wszystkich kontynentach z głębin ludzkiego cierpienia, tam, gdzie jest nienawiść, wojna, ból, śmierć niewinnych, gdzie brak szacunku dla życia i godności człowieka, zdaje się wznosić wołanie o miłosierdzie. Zatem bardzo aktualne i bliskie sercu ludzkiemu jest to zawołanie: Jezu, ufam Tobie! Trzeba nam je z wiarą powtarzać – podkreślił Jan Paweł II. I to jest nowy impuls, aby ożywić w naszych kościołach, domach i sercach – także w rodzinach życia konsekrowanego – kult miłosierdzia Bożego.
2.3. Zawierzenie świata Bożemu miłosierdziu. Niezapomnianym przeżyciem i historycznym wydarze-niem w Krakowskich Łagiewnikach stał się uroczysty akt zawierzenia świata Bożemu miłosierdziu. Uczynił to Jan Paweł II – jak się sam wyraził – z gorącym pragnieniem, aby orędzie o miłosiernej miłości Boga dotarło do wszystkich mieszkańców ziemi i napełniło ich serca nadzieją: Niech się spełnia zobowiązująca obietnica Pana Jezusa, że stąd ma wyjść „iskra”, która przygotuje świat na ostateczne Jego przyjście.
Ludzkim łzom nie było końca, gdy Ojciec Święty wypowiadał słowa zawierzenia: Boże, Ojcze miłosierny, który objawiłeś swoją miłość w Twoim Synu, Jezusie Chrystusie, i wylałeś ją na nas w Duchu Świętym, Pocieszycielu, Tobie zawierzamy dziś losy świata i każdego człowieka. Pochyl się nad nami grzesznymi, ulecz słabość, przezwycięż wszelkie zło, pozwól wszystkim mieszkańcom ziemi doświadczyć Twojego miłosierdzia, aby w Tobie, Trójjedyny Boże, zawsze odnajdywali źródło nadziei. Ojcze przed-wieczny, dla bolesnej męki i zmartwychwstania Twojego Syna, miej miłosierdzie dla nas i całego świata!
Takiego aktu nie trzeba komentować. Nie można go zapomnieć. Uczestnicy i świadkowie zawierzenia poczuli wewnętrzną radość, niezwykły pokój i dar solidarności z biednymi, samotnymi, cierpiącymi, których Papież polecił szczególnej trosce czcicielom miłosierdzia Bożego, a więc i naszym rodzinom życia konsekrowanego.
2.4. Trzeba tę iskrę Bożej łaski rozniecać – tymi słowami Jana Pawła II można streścić apostolskie zadanie, jakie zostawił na polskiej ziemi: Trzeba przekazywać światu ogień miłosierdzia. W miłosierdziu Boga świat znajdzie pokój, a człowiek szczęście. To zadanie powierzam wam, drodzy bracia i siostry, Kościołowi w Krakowie, w Polsce, oraz wszystkim czcicielom Bożego miłosierdzia… Bądźcie świadkami miłosierdzia.
Temu wezwaniu do dawania świadectwa miłosierdziu poświęcił Papież swoje przemówienie na Krakowskich Błoniach, wynosząc do chwały błogosławionych czworo polskich świadków miłosierdzia. Przez ich heroiczne życie – jak przypomniał Ojciec Święty – orędzie o miłosiernej miłości zabrzmiało z nową mocą. Świat potrzebuje tej miłości. Nadszedł czas, żeby Chrystusowe przesłanie dotarło do wszystkich… aby wlało w ludzkie serca nadzieję i stało się zarzewiem nowej cywilizacji – cywilizacji miłości.
Przemówienie pożegnalne rozpoczął słowami z Dzienniczka s. Faustyny: Ojczyzno moja kochana, Polsko, Bóg Cię wywyższa i wyszczególnia, umiej być wdzięczna. Czy można zapomnieć o takim testamencie? Jan Paweł II z rozrzewnieniem opuścił Polskę. Ze łzami w oczach żegnaliśmy go wszyscy, ale przesłania o Bożym miłosierdziu nie wolno nam zapomnieć. Trzeba nam żyć i głosić miłosierdzie Boże słowem, modlitwą i czynem. Chcemy podczas tego spotkania spojrzeć na obszary ubóstwa na polskiej ziemi i odpowiedzieć na pytanie, jak my – rodziny życia konsekrowanego – winniśmy odpowiedzieć na wołanie Ojca Świętego.
3. Przeżywamy to spotkanie w roku różańca świętego. Otrzymaliśmy w darze dodatkowo tajemnice światła. One wyznaczają naszym rodzinom życia konsekrowanego szczególną drogę i pokazują metodę wdrożenia wielkich treści w codzienne życie.
To trzecie spotkanie wyższych przełożonych na ziemi polskiej chcemy, jak i poprzednie, przeżyć:
* na wspólnej modlitwie: liturgii godzin, medytacji, Eucharystii, kończąc każdy dzień apelem jasnogórskim;
* na wspólnej refleksji, poświęconej każdego dnia poszczególnym etapom ku rozpoznaniu odnowionego zaangażowania osób konsekrowanych w Polsce w trzecim tysiącleciu; refleksję tę ułatwią nam dobrani prelegenci;
* w pracy w grupach, aby pogłębić przedłożone refleksje i znaleźć najlepsze drogi zaangażowania osób konsekrowanych w Polsce w trzecim tysiącleciu.
Nasze trzydniowe spotkanie chcemy przeżywać:
* w duchu wdzięczności i uwielbienia Boga za dar życia konsekrowanego, za czas spotkania, w którym możemy rozpoznać czas naszego nawiedzenia, za dar beatyfikacji i kanonizacji nowych osób konsekrowanych z bpem Józefem Sebastianem Pelczarem i m. Urszulą Ledóchowską na czele;
* w duchowej jedności z Ojcem Świętym Janem Pawłem II na początku 84 roku jego życia i w 25 rocznicę jego pontyfikatu; winniśmy Ojcu Świętemu nie tylko wielką modlitwę, ale i głęboką wdzięczność za promocję życia konsekrowanego, za wielkie duchowe dziedzictwo, jakie nam w różnym czasie przedkłada; uczynimy to poprzez list dziękczynny, a także podziękowanie, złożone na ręce nuncjusza apostolskiego w Polsce ks. abpa Józefa Kowalczyka;
* w jedności z Europejską Konferencją Wyższych Przełożonych, którą reprezentuje obecna wśród nas sekretarka s. Anna Maria Garbayo, oraz Unią Przełożonych Generalnych Żeńskich i Unią Przełożonych Generalnych Męskich, które łączą się z nami duchowo;
* w jedności z ks. abpem Józefem Kowalczykiem, nuncjuszem apostolskim w Polsce, który zamknie nasze spotkanie; z Episkopatem Polski, z przewodniczącym jego konferencji, ks. Prymasem Józefem Glempem na czele; spotkamy m.in. gospodarza miejsca, ks. abpa Stanisława Nowaka; gościć będziemy ks. bpa Andrzeja Dzięgę, przewodniczącego Komisji Episkopatu ds. IŻK i SŻA i przewodniczącego Komisji Mieszanej Biskupi-Wyżsi Przełożeni – następcę nieodżałowanej pamięci bpa E. Samsela;
* w jedności z naszymi współsiostrami i współbraćmi życia konsekrowanego, a także w duchowej jedności z tymi, do których posyła nas Bóg w nowym tysiącleciu.
Jesteśmy razem. To wielka radość i nadzieja.
Najserdeczniej witam i pozdrawiam naszych dostojnych gości z wyżej wymienionych instytucji, dziękując im za dar obecności i słowo, jakie do nas skierują. Również ciepło i serdecznie pozdrawiam zespół przygotowujący to sympozjum, drogich prelegentów, celebransów. Niech ich posługa nas ubogaci.
Chciałbym powitać każdego z was, drogie siostry i bracia, wyższe przełożone i wyżsi przełożeni poszczególnych rodzin zakonnych w Polsce i poszczególnych konferencji: żeńskiej, na czele z jej przewodnicząca, matką Jolantą Olech (napracowała się wiele), zakonów kontemplacyjnych, z matką Weroniką Sowulewską (wiele się modliły – wierzymy, że skutecznie), instytutów świeckich, z panią Anną Rastawicką (dzielnie współpracowały), oraz męskiej (z jej przewodniczącym – mówiącym te słowa – ks. Czesławem Parzyszkiem SAC).
Ogromnie wdzięczni jesteśmy o. generałowi Izydorowi Matuszewskiemu za wielkie serce i gościnność ojców paulinów.
Te dni solidnej i solidarnej pracy, modlitwy, bycia razem zawierzamy naszej Matce i Królowej, Pani Jasnogórskiej, która jest Gwiazdą Nowej Ewangelizacji. Niech wstawiają się za nami nasi zakonodawcy i zakonodawczynie oraz święci życia konsekrowanego, ze św. s. Faustyną Kowalską, Maksymilianem Kolbe i ostatnio błogosławionymi męczennikami.
Niech towarzyszy nam modlitwa do Ducha Świętego: Zawładnij moim sercem:
Duchu Święty,
zawładnij moim sercem,
wszystkimi uczuciami,
nawet najskrytszymi.
Uczyń z mego kruchego serca
swą świątynię pełną blasku.
Zawładnij, Duchu Święty,
moim ciałem,
wszystkimi moimi zdolnościami,
wszystkimi siłami.
Połącz je w harmonijną pieśń
pokoju i miłości.
Spraw, proszę, aby Jezus się wcielił
w tę cząstkę świata,
którą stanowię.
Niech Jego słowo zakorzenia się
w urodzajnej ziemi mojego istnienia.
Uczyń ze mnie
chleb codzienny
dla moich braci i sióstr
z ziarna łagodności i przebaczenia
i doprawiony solą Twej miłości.
Uświęć mnie, proszę,
bym stał się darem Jezusa dla innych.
Spraw, by była zawsze żywa
moja miłość
do najuboższych i najpokorniejszych.
Pozwól mi być Jego rękami,
Jego sercem, Jego słowem.
