Obchody V Dnia Życia Konsekrowanego we wspólnotach żeńskich Zgromadzeń zakonnych w Polsce -Sprawozdanie zbiorcze
Streszczając nadesłane do Sekretariatu Konsulty KWPŻZZ sprawozdania należy zacząć od ogólnego spostrzeżenia, że święto Ofiarowania Pańskiego jako Dzień Życia Konsekrowanego weszło już na stałe do świadomości Zgromadzeń – poszczególnych osób konsekrowanych i wspólnot, a także hierarchii i w coraz większym stopniu osób świeckich (podkreślają to niemal wszystkie sprawozdania).
W oparciu o teksty relacji z obchodów V DŻK (pięćdziesiąt sprawozdań przysłanych przez Zgromadzenia żeńskie) podjęto próbę dokonania charakterystyki, jaki był przebieg święta osób konsekrowanych w Polsce. Można wyodrębnić trzy podstawowe zagadnienia:
I. Przygotowanie do DŻK
II. Przebieg święta
III. Podsumowanie – wnioski
I. Przygotowanie do DŻK
1. Triduum poprzedzające DŻK
Wydaje się (na podstawie sprawozdań), że w wielu wspólnotach stanie się ono (zapoczątkowane w Roku Jubileuszowym) coroczną stałą praktyką w wielu Zgromadzeniach. Przybiera ono różne formy i ma różny przebieg, np. u Sióstr Albertynek Prowincji warszawskiej przebiegało ono następująco:
1/. Dzień modlitewnej łączności ze zmarłymi siostrami,
2/. Dzień modlitwy poświęcony siostrom przeżywającym kryzysy i trudności oraz tym, które zrezygnowały z daru powołania,
3/. Dzień poświęcony modlitwie dziękczynnej za dar powołania.
W kilku innych Zgromadzeniach (Siostry Służebniczki dębickie, Siostry Elżbietanki Prowincji wrocławskiej) pierwszy dzień był poświęcony pogłębieniu świadomości daru powołania i dziękczynieniu za ten dar, drugi – osobistej refleksji nad własnym życiem (przeproszenie i ekspiacja Bogu i ludziom), a trzeci przebiegał pod znakiem adoracji Najśw. Sakramentu.
W innym Zgromadzeniu (Siostry Franciszkanki od Cierpiących) tematyka triduum nawiązywała do tajemnicy ofiarowania Pana Jezusa w świątyni.
W większości Zgromadzeń podczas triduum poddawano refleksji tajemnicę życia konsekrowanego (konferencje ascetyczne, czytanie dokumentów papieskich), praktykowano codzienne wspólne odmawianie różańca, przedłużoną adorację Najśw. Sakramentu (z elementami dziękczynienia, ekspiacji, postu, prośby o nowe powołania). O takim przebiegu triduum wspomina w sprawozdaniach piętnaście Zgromadzeń: Siostry Urszulanki UR, Siostry Urszulanki SJK, Siostry Uczennice Boskiego Mistrza, Siostry Służebnice Najśw. Serca Jezusowego Prowincji rzeszowskiej i Prowincji Najśw. Maryi Panny Królowej Polski, Instytut Zakonny Świętej Rodziny z Bordeaux, Siostry Pasjonistki, Córki Bożej Miłości, Siostry św. Jadwigi Prowincji katowickiej, Siostry Najśw. Imienia Jezus, Siostry Albertynki Prowincji poznańskiej i Prowincji krakowskiej, Siostry Służebniczki z Lubonia (dom generalny), Siostry Sługi Jezusa i Siostry Najświętszej Duszy Chrystusa.
2. Inne formy przygotowania duchowego
—> Refleksje tematyczne i konferencje ascetyczne w oparciu o:
– dokumenty papieskie, głównie RD, VC, NMI i in. (Siostry Urszulanki UR, Siostry Sługi Jezusa, Siostry Miłosierdzia św. Karola Boromeusza z Trzebnicy, Siostry Służebnice Najśw. Serca Jezusowego z domu gen.),
– dokumenty skierowane bezpośrednio przez Papieża do Zgromadzenia (Siostry Felicjanki Prowincji MB Częstochowskiej, z okazji Kapituły generalnej),
– specjalne okólniki przełożonych wyższych dotyczące nowej ewangelizacji (Siostry Służebniczki NMP śląskie), świętości i konsekracji (Siostry Dominikanki Misjonarki, Siostry Miłosierdzia św. Karola Boromeusza z Trzebnicy, Siostry Betanki).
—> Miesięczne przygotowanie (Córki Bożej Miłości; Siostry Służebniczki NMP śląskie dwa razy w tygodniu przez miesiąc przygotowania do 2 lutego czytały teksy nt. życia konsekrowanego).
—> Dni skupienia, kilkudniowe rekolekcje lub renowacja (Siostry Matki Bożej Miłosierdzia, Instytut Zakonny Świętej Rodziny z Bordeaux, Siostry Pasjonistki, Siostry Dominikanki Misjonarki, Córki Najczystszego Serca Maryi Panny, Córki Bożej Miłości, Siostry Służebnice Jezusa w Eucharystii, Siostry Najśw. Imienia Jezus, Siostry św. Jadwigi Prowincji wrocławskiej, Siostry Kanoniczki Ducha Świętego de Saxia, Siostry Franciszkanki od Miłości i Pokuty Chrześcijańskiej).
—> Dni pokuty, ekspiacji i postu połączone ze spowiedzią, nocne czuwanie – modlitwa adoracji i przebłagania (Siostry Służebnice Najśw. Serca Jezusowego Prowincji rzeszowskiej i Prowincji Najśw. Maryi Panny Królowej Polski, Siostry Urszulanki SJK, Siostry Miłosierdzia św. Karola Boromeusza z Trzebnicy, Siostry Kanoniczki Ducha Świętego de Saxia).
—> Podjęcie konkretnego czynu miłości lub miłosierdzia będącego zewnętrznym wyrazem konsekracji (Siostry Służebniczki dębickie, Siostry Sługi Jezusa, Siostry Kanoniczki Ducha Świętego de Saxia).
—> Połączone ze świętami zgromadzeniowymi:
* Siostry Służebniczki z Lubonia (dom gen.) – specjalna celebracja w Sanktuarium bł. Edmunda Bojanowskiego,
* Siostry Urszulanki UR – nowenna przed liturgicznym wspomnieniem św. Anieli Merici Założycielki (27 stycznia),
* Siostry Misjonarki św. Rodziny – nowenna przed liturgicznym wspomnieniem bł. Bronisławy Lament Założycielki (29 stycznia),
* Siostry Służebnice Najśw. Serca Jezusowego (dom gen.) – nowenna przed liturgicznym wspomnieniem bł. Józefa Pelczara Założyciela (19 stycznia).
Celem nowenny był duchowe przygotowanie (osobiste i wspólnotowe) przez czytanie i refleksję nad Pismami Założycieli, podjęcie określonych praktyk ascetycznych i modlitewnych.
II. Przebieg święta
Najczęściej dzień 2 lutego celebrowany był podwójnie: w Kościele diecezjalnym i parafialnym, i we własnych we wspólnotach zgromadzeniowych.
—> w Kościele diecezjalnym i parafialnym
Wszystkie sprawozdania mówią o udziale sióstr w nabożeństwach w katedrach biskupich lub kościołach parafialnych. Podczas uroczystej Eucharystii wszędzie miało miejsce odnowienie profesji zakonnej, umożliwiono osobom konsekrowanym objęcie obsady liturgicznej i wygłoszenie okolicznościowych homilii (zakonnicy) lub danie świadectwa życia na zakończenie celebracji (siostry misjonarki).
W sprawozdaniach siostry podkreślają wielką troskę i zainteresowanie Księży Biskupów osobami konsekrowanymi, czego dowodem jest głoszone słowo Boże na temat życia konsekrowanego i jego znaczenia dla Kościoła, życzliwość i szacunek okazywany siostrom i braciom zakonnym (po Mszy św. Księża Biskupi tego dnia zapraszali uczestników święta na wspólne spotkanie rekreacyjne połączone z poczęstunkiem).
Bardzo ważnym momentem jest też – często podkreślana w sprawozdaniach – możliwość spotkania różnych rodzin zakonnych.
Siostry wspominają także o Mszach św. tego dnia we wspólnotach parafialnych (patrz niżej).
—> we własnych wspólnotach zgromadzeniowych
Cały dzień siostry starały się przeżywać w świątecznym nastroju, czego wyrazem była przedłużona adoracja Najśw. Sakramentu, odświętny stół i rekreacja we wspólnocie (m.in. ciekawe osobiste wspomnienia sióstr z minionych lat życia zakonnego, tematyczne misteria słowno-muzyczne itp.). Na podkreślenie zasługuje również dar cierpienia i modlitwy sióstr starszych i chorych, które nie mogąc uczestniczyć w celebracjach w kościołach i katedrach, w ten sposób zaznaczyły swój wkład (dla nich też celebracje były zorganizowane w kaplicach domowych). Ponadto w tym dniu świętowanie nierzadko było podwójne, bo przypadały w nim indywidualne jubileusze zakonne. W niektórych wspólnotach odbyły się skupienia i spotkania dla młodzieży zakonnej, przyjęto do Zgromadzenia nowe kandydatki lub też siostry rozpoczynały nowy etap życia zakonnego (nowicjat, ponowienie profesji, śluby wieczyste); jedną z głównych intencji modlitwy była intencja dziękczynno-błagalna o dar nowych powołań i za zmarłe siostry (uwielbienie Boga za ich życie i prośba o radość wieczną dla nich). W wigilię święta odprawiano uroczyste nieszpory.
—> ze świeckimi w ramach apostolstwa środowiskowego
Siostry prowadziły katechezy o powołaniu i życiu zakonnym w przedszkolach i szkołach (Siostry św. Jadwigi Prowincji katowickiej, Siostry Kanoniczki Ducha Świętego de Saxia, Siostry Urszulanki SJK, Siostry Zmartwychwstanki Prowincji warszawskiej, Siostry św. Józefa). Podczas ferii zimowych dla dzieci i młodzieży i rekolekcji powołaniowych dla dziewcząt starały się mówić o życiu konsekrowanym (Siostry Urszulanki SJK, Siostry Kanoniczki Ducha Świętego de Saxia, Siostry św. Józefa).
W sam dzień siostry starały się o włączenie we wspólne świętowanie dzieci, młodzieży szkolnej i akademickiej, naszych bliskich (Siostry św. Jadwigi Prowincji wrocławskiej – Msza św. i spotkanie dla przyjaciół i bliskich; Siostry Urszulanki SJK – Msza św. i spotkanie w domu akademickim; Zgromadzenie Służebnic Najśw. Serca Jezusowego Prowincji rzeszowskiej – Msza św. i spotkanie w młodzieżowym domu rekolekcyjnym); w Pabianicach, w przedszkolu prowadzonym przez Córki Bożej Miłości, została odprawiona Msza św. dla przedszkolaków, ich rodzin i personelu i został przestawiony program artystyczny w wykonaniu dzieci (transmisja w regionalnej łódzkiej TV); w Krakowie, dzięki życzliwości dyrekcji, obchody DŻK odbyły się w jednej ze szkół podstawowych, przy udziale dzieci i wychowawców; miały one dwa etapy: najpierw była Msza św. w szkolnej kaplicy z udziałem sióstr z kilku Zgromadzeń, potem dzieci odwiedziły różne wspólnoty zakonne na terenie Krakowa (były bardzo zadowolone).
Uroczystości odbywały się zarówno w kaplicach zakonnych, jak i kościołach parafialnych, w których osoby konsekrowane, dzięki życzliwości kapłanów, zaznaczały swoją obecność przez posługi liturgiczne, wygłaszane słowo Boże i wobec wspólnoty parafialnej ponawiały swoje zobowiązania wobec Boga (często przy wielkiej życzliwości i wzruszeniu wiernych); o takich uroczystościach na terenie parafii wspomina kilka Zgromadzeń (Córki Najczystszego Serca Maryi Panny, Siostry Misjonarki Św. Rodziny, Siostry Najświętszej Duszy Chrystusa, Siostry Urszulanki SJK).
III. Podsumowanie – wnioski.
Siostry wyraźnie zauważają niezwykle pozytywne owoce wprowadzenia przez Ojca Świętego przed pięciu laty światowego Dnia Życia Konsekrowanego. Po pierwsze – nam samym pomaga on w pogłębianiu świadomości, czym jest nasza konsekracja, daje okazję przeżycia i głębszego doświadczenia eklezjalności naszego powołania zacieśniając więź z Kościołem i jego Pasterzami (uroczystości w katedrach i kościołach parafialnych), a także rodzin zakonnych miedzy sobą.
Drugą bardzo cenną rzeczą – podkreślaną przez siostry w sprawozdaniach – jest to, że mamy możliwość przez wspólne nabożeństwa zbliżyć się bardziej do ludzi świeckich, dać im okazję lepiej poznać, kim są zakonnicy i zakonnice; coraz częściej się zdarza, że osoby świeckie zaprzyjaźnione z nami dają dowody pamięci w postaci życzliwych słów i wspólnego świętowania (telefony, odwiedziny, wspólna modlitwa i rekreacja).
Jest to ważny krok w dojrzewaniu naszej świadomości do tego, że Kościół to Mistyczne Ciało Chrystusa złożone z wielu nawzajem sobie potrzebnych członków.