W dniu 2 kwietnia 2005 roku odszedł do Domu Ojca Papież Jan Paweł II. Ze względu na ostatnie tygodnie i dni choroby Ojca Świętego a następnie uroczystości pogrzebowe,
111 Zebranie Plenarne Konferencji WPŻZZ w Polsce zostało przesunięte o miesiąc.
W związku z tym, wybory Konsulty zostały dokonane dopiero w dniu 6 maja 2005 roku.
1. Kontekst
1.1 W Kościele powszechnym okres mijającego trzechlecia naznaczony był przede wszystkim zmianami w Watykanie: odejściem do Domu Ojca Papieża Jana Pawła II i rozpoczęciem Pontyfikatu Benedykta XVI, wieloletniego prefekta Kongregacji Doktryny Wiary i bliskiego współpracownika zmarłego Ojca Świętego. Niemal natychmiast, dzięki dyspensie udzielonej przez urzędującego Papieża rozpoczął się Proces kanonizacyjny Zmarłego, prowadzony przez Wikariat Rzymski. W jakiś sposób była to odpowiedź na vox populi, wołający w czasie pogrzebu: Santo subito! Bezpośrednim bodźcem do rozpoczęcia Procesu była wiadomość o uzdrowieniu ciężko chorej zakonnicy francuskiej z choroby Parkinsona. Przeprowadzono, zgodnie z procedurą, procesy informacyjne w Rzymie i w Polsce, i zebrano potrzebne akta. Obecnie akta procesowe znajdują się już w Kongregacji do Spraw Świętych. Papież Benedykt XVI wielokrotnie podkreślał i podkreśla swój szczególny związek i przyjaźń z Janem Pawłem II, co dla naszej polskiej wrażliwości ma szczególne znaczenie. Jedną z pierwszych podróży apostolskich odbył do Polski (czerwiec 2006) i miałyśmy wtedy możliwość spotkania z Papieżem na Jasnej Górze.
Z wydarzeń z tego okresu, o których należy wspomnieć to:
* XI Synod Zwyczajny Biskupów na temat Eucharystii i przygotowania do Synodu o Słowie Bożym (2008);
* Obchody 40 lecia Soboru Watykańskiego w różnych aspektach. Dla życia zakonnego ważnym momentem było Sympozjum 40 lat od Perfectae caritatis (dekretu o przystosowanej odnowie życia zakonnego), zorganizowane przez Kongregację Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego;
* Spotkanie Papieża Benedykta XVI z Przełożonymi Generalnymi Zgromadzeń zakonnych z całego świata w Rzymie 22.V.2006 r. Z Polski uczestniczyło około 30 Przełożonych Generalnych. (Zakonnice z Polski dały swój wkład na papieskie dzieła miłosierdzia w wysokości 8000E).
* Światowy Dzień Młodzieży w Kolonii (lato 2005) z udziałem Papieża;
* Szczególnym przeżyciem dla całego świata była tragiczna śmierć Brata Rogera, założyciela Wspólnoty Pojednania w Taize. W dniu 16 sierpnia 2005, w czasie wieczornej modlitwy, został zamordowany przez niezrównoważoną psychicznie kobietę.
1.2 W Kościele w Polsce:
* nastąpiły znaczące zmiany personalne: w Krakowie odszedł (2005) ks.kard.Franciszek Macharski a zastąpił go ks. abp (potem: kardynał) Stanisław Dziwisz; w Warszawie – odszedł ks.kard.Józef Glemp (zatrzymując tytuł Prymasa Polski), a zastąpił go ks. abp Kazimierz Nycz (1.IV.2007r.); ks. bp Piotr Libera odszedł ze stanowiska Sekretarza Generalnego KEP i zastąpił go ks. bp Stanisław Budzik (2007).
* Cieszyliśmy się licznymi beatyfikacjami: Ks.Bronisława Markiewicza, założyciela Księży i Sióstr Michalitek oraz Ks.Ignacego Kłopotowskiego, założyciela Sióstr Loretanek, (w Warszawie, w dniu 19.VI.2005); Brata Karola de Foucauld, założyciela Małych Sióstr Jezusa, (w Rzymie 13.XI.2005); M.Marii Merkert założycielki Sióstr Elżbietanek, (w Nysie w dniu 30.IX.2007); M.Celiny Borzęckiej, założycielki Sióstr Zmartwychwstanek (w Rzymie 27.X.2007);
* I kanonizacjami: abpa Józefa Bilczewskiego i ks. Zygmunta Gorazdowskiego, założyciela Sióstr Józefitek (23.X.2005 r. w Rzymie);
* Biskupi polscy odbyli wizytę ad limina apostolorum w listopadzie i grudniu 2005 roku. Wśród tematów przemówień papieskich do poszczególnych grup po raz pierwszy chyba znalazł się długi fragment odnoszący się do życia zakonnego;
* Cieszyliśmy się pielgrzymką Ojca Świętego Benedykta XVI do Polski (25-28.V.2006). Zakonnice przygotowywały papieską pielgrzymkę miesięczną modlitwą różańcową Zgromadzeń zakonnych. W czasie spotkania Zakonów z Papieżem na Jasnej Górze złożyłyśmy dar pieniężny 20.000E;
* Odbyła się I Ogólnopolska Pielgrzymka Osób Konsekrowanych na Święty Krzyż (Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego) w Milenium Życia Monastycznego
* Uczciłyśmy 10 rocznicę śmierci ks. abp Bronisława Dąbrowskiego, sekretarza KEP i wieloletniego asystenta zakonnego.
* Darem Ducha Świętego, po wielu latach niełatwych starań jest dokument KEPu ”Wskazania Konferencji Episkopatu Polski odnośnie do nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej” (9.III.2006 r. 335 zebranie KEP) oraz ”Modyfikacja Instrukcji z dnia 22.VI.1991 r. w sprawie formacji i sposobu wykonywania posługi nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej” (18.X.2006r. 337 zebranie KEP) dający prawo do szafarstwa również kobietom, a więc i zakonnicom;
* Kościół w Polsce realizuje pięcioletni program pracy duchowej, do którego staramy się włączać na miarę naszych sił.
* Wśród trudnych spraw z tego okresu pragniemy wspomnieć o procesie lustracji, który boleśnie dotknął Kościół polski, (m.in. ks.abp S.Wielgus) a także środowiska zakonne w wielu punktach i podjętej przez KEP decyzji o powołaniu Komisji Historycznej do badania akt IPN-u. Lada moment powinno ukazać się w druku opracowanie tej komisji. Wiele zgromadzeń podjęło również trudną i bolesną pracę zmierzenia się w swych środowiskach z tym problemem. Nie jest to sprawa zakończona, ale może najtrudniejszy okres jest poza nami.
* Dla środowiska zakonnego bardzo trudnym wydarzeniem było tzw. sprawa ex-betanek, która, choć opadły niepokoje i emocje, nadal pozostaje otwarta.
1.3 W świecie i w Polsce w dalszym ciągu dominującym problemem jest islamski terroryzm i ogniska wojny zbierające bogate żniwo cierpień i śmierci. To przede wszystkim Irak, Afganistan, Ziemia Święta i niektóre kraje afrykańskie; to powolna choć trudna integracja państw UE w tym Polski. Sytuacja polityczna pozostaje niełatwa i pełna napięć a nawet agresji. Kolejne wybory i zmiany rządów w sumie niewiele przynoszą.
2. Konferencja, jej skład. Zebrania Plenarne
2.1 Konferencja liczy w dalszym ciągu 150 członkiń reprezentujących 100 instytutów i stowarzyszeń życia konsekrowanego w Polsce. Wśród członkiń jest 62 przełożone generalne, 75 przełożonych prowincjalnych i 13 delegatek przełożonych wyższych. Są to przedstawicielki licznej nadal grupy zgromadzeń przybyłych do Polski z różnych stron świata (ok.60), ale nie spełniających jeszcze kryteriów przynależności do Konferencji.
2.2 W czasie sprawozdawczym odbyło się 7 zebrań plenarnych Konferencji:
* 111 Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 4-6 maja 2005 r. – sprawozdawczo-wyborcze. Złożono sprawozdanie z prac Konsulty i Komisji i dokonano wyboru nowych władz Konferencji. Tematem wiodącym Zebrania było sprawozdanie z I Kongresu Życia Konsekrowanego, który odbył się w Rzymie w listopadzie 2004 roku pod tytułem: Gorące umiłowanie Chrystusa i Ludzkości. Sprawozdanie przedstawiły uczestniczki Kongresu m.Jolanta Olech, m.Hilaria Hatko. ( materiały patrz: Biuletyn KWPŻZZ nr 24)
* 112 Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Częstochowa, 23-25.XI.2005. Temat wiodący: Papież Jan Paweł II o życiu zakonnym. Prelegenci: m.Julia Bakalarz – Istota i miejsce życia konsekrowanego w Kościele według nauczania Jana Pawła II – kontemplacja, komunia, misja; ks. Kazimierz Wójtowicz – Soborowa wizja odnowy i przystosowania w życiu konsekrowanym według nauczania Jana Pawła II; Panel – Jakie podejmujemy działania, aby lepiej poznawać, przyswajać i żyć na co dzień nauczaniem Kościoła i Papieża o życiu zakonnym. Jeden dzień był poświęcony spotkaniu Konferencji z Radą Poszerzoną UISG, która obradowała w Warszawie (patrz: Biuletyn nr 25).
* 113 Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 25-27.IV.2006. Temat wiodący: Sprawy i problemy związane z urzędem przełożonej wyższej. Prelegenci: O.Gabriel Bartoszewski – Problemy administracyjne związane z posługą przełożonej wyższej; m.Hilaria Hatko – Współdziałanie przełożonej wyższej z przełożonymi lokalnymi i siostrami zgromadzenia w kształtowaniu wspólnoty posłanniczej; Ks.Bp Piotr Libera – Aktualności z życia Kościoła w Polsce – relacje z Państwem (patrz: Biuletyn nr 26)
* 114 Zebranie Plenarne w ramach Sympozjum czterech Konferencji Przełożonych Wyższych – Częstochowa, 10-12.X.2006. Temat wiodący: W 40. Rocznicę Perfectae Caritatis. Prelegenci: m.Krystyna Dębowska – Życie zakonne w Europie Środkowo-Wschodniej; Br.Alvaro Rodriguez Echeverria – Życie zakonne w świecie Zachodnim; J.Em. Kard.Franciszek Rode, prefekt Kongregacji IŻKiSŻA – Życie konsekrowane w Kościele – interpretacja dokumentu Mutuae Relationes: Czego oczekują Biskupi od zakonników; O.Kazimierz Malinowski – Miejsce życia konsekrowanego w kościele lokalnym; O.Adam Schulz SJ – Ruchy i Stowarzyszenia Katolickie a zakony; Panel: Udział zakonów w Ruchach i Stowarzyszeniach Katolickich (patrz: Biuletyn nr 27).
* 115 Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 17-19.IV.2007. Temat wiodący: Przypatrzcie się powołaniu waszemu. Prelegenci: O. Jan Maria Szewek OFMconv. – Rola mediów elektronicznych w promowaniu życia konsekrowanego i powołań; Ks.Bp Piotr Libera – Aktualności z życia Kościoła w Polsce – relacje z Państwem; JE Ks.Bp Wojciech Polak – Promocja powołań w duszpasterskim programie Kościoła. Założenia teologiczne i metody; Ks. Marek Dziewiecki – Formacja współczesnej młodzieży do rozeznania i przyjęcia powołania; Ks.prof.Henryk Witczyk – Animacja biblijna w Zgromadzeniach zakonnych; m.Krystyna Dębowska i s.Margarita Sondej – Sesje formacyjne dla przełożonych lokalnych wspólnot zakonnych w ich własnej ocenie (patrz: Biuletyn nr 28)
* 116 Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 9-11.X.2007 r. Temat wiodący: Ubóstwo ewangeliczne dzisiaj. Prelegenci: S.Emmanuela Klich OSU – Ubóstwo w Piśmie Świętym; O.prof. Bronisław Zubert – Ubóstwo ewangeliczne w Prawie i Tradycji; m.Danuta Wróbel – Problemy konkretne dotyczące ubóstwa dzisiaj – wprowadzenie do dyskusji; O.Grzegorz Filipiuk OFMCap – Biblioteki zakonne; ; Ks.Bp Stanisław Budzik – Aktualnościz życia Kościoła w Polsce – relacje z Państwem; s.Aleksandra Huf SSpS – Pomoc Kościołowi w Chinach (patrz: Biuletyn nr 29). Ważnym momentem Zebrania było przekazanie przewodniczenia Konferencji przez m.Jolantę Olech wiceprzewodniczącej, m.Danucie Wróbel.
* 117 obecne Zebranie Plenarne KWPŻZZ – Warszawa, 8-10.IV.2008 r. sprawozdawczo-wyborcze. Temat wiodący: Nadzwyczajne szafarstwo Komunii Świętej. Prelegenci: Ks.prof. Jacek Nowak SAC – Nadzwyczajny szafarz Komunii świętej w dokumentach Kościoła; Praktyczne wykonywanie posługi Nadzwyczajnego Szafarza Komunii świętej przez siostrę zakonną
W czasie zebrania zostaną zgodnie ze Statutem przedstawione sprawozdania z pracy Konsulty i Komisji oraz dokonane wybory władz Konferencji.
We wszystkich spotkaniach uczestniczył Nuncjusz Apostolski w Polsce J.E.Ks.Abp Józef Kowalczyk, rozpoczynając najczęściej Zebranie Mszą św. Uczestniczyli również zaproszeni goście z Episkopatu Polski i z innych Konferencji.
3. Konsulta KWPŻZZ
3.1 Skład Konsulty.
W dniu 6 maja 2005 roku w czasie 111 Zebrania Plenarnego Konferencji WPŻZZ w Warszawie zostały wybrane:
m. Jolanta Olech, przełożona generalna Sióstr Urszulanek SJK, przewodnicząca
m. Danuta Wróbel, przełożona generalna Sióstr Służek NMP, wiceprzewodnicząca
m. Julia Bakalarz, przełożona generalna Sióstr Dominikanek
m. Agnieszka Kijowska, przełożona generalna Sióstr Sercanek
s. Anna Helena Skalik, przełożona prowincji warszawskiej Sióstr Zmartwychwstanek
m.Fabiola Ruszczyk, przełożona generalna Sióstr Rodziny Maryi
m. Nella Stasiowska, przełożona generalna Sióstr Serafitek.
m. Mariola Karaś, przełożona generalna Sióstr Służebniczek NMP starowiejskich
Zgodnie ze Statutem w zebraniach Konsulty uczestniczyła przewodnicząca Konferencji Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych, m.Weronika Sowulewska ksieni Klasztoru Mniszek Kamedułek w Złoczewie.
Na swym pierwszym zebraniu Konsulta dokonała wyboru Sekretarki Konsulty. Pozostała nią nadal s.Ernestyna Wajs (Serafitka). Sekretarka Konsulty jest jednocześnie Sekretarką Konferencji.
3.2. W trakcie kadencji odeszły z Konsulty ze względu na zakończenie swej posługi jako przełożone wyższe:
* W maju 2007 r. – m. Nella Stasiowska
* W sierpniu 2007 r. – m. Jolanta Olech
* W marcu 2008 r. – s. Anna Helena Skalik.
Biorąc pod uwagę fakt, że pozostało niewiele miesięcy do zakończenia mandatu obecnej, Konsulta zdecydowała, aby nie mianować na miejsce tych osób innych członkiń Konsulty, ale zaczekać do wyborów. Wymienione ex-konsultorki uczestniczyły też, na prośbę Konsulty w zebraniach i zachowały opiekę nad komisjami.
3.3. Wybrane konsultorki, zgodnie za Statutem, objęły opiekę nad poszczególnymi Komisjami:
Komisja Życia Konsekrowanego – m.Jolanta Olech
Komisja Formacyjna – m. Fabiola Ruszczyk
Komisja Powołaniowa – m. Julia Bakalarz
Komisja Dzieł Charytatywnych – m. Agnieszka Kijowska
Komisja Pielęgniarska (obecnie Służb Medycznych) – m. Danuta Wróbel
Komisja ds.Wychowania – s. Anna Helena Skalik
(do komisji została przyłączona sekcja przedszkolańska)
Komisja Misyjna – m. Nella Stasiowska
Komisja Administracyjno-Prawna – m. Mariola Karaś
Komisja Parafialna – s. Ernestyna Wajs
3.4 Konsulta odbyła 18 zebrań, w tym jedno w Krakowie u SS.Serafitek, jedno w Mariówce u SS.Służek, i w Warszawie; 3 na Wiślanej u SS.Urszulanek SJK, 1 na Żelaznej u SS.Rodziny Maryi, pozostałe w Sekretariacie KWPŻZZ. Tematy spotkań są odnotowane szczegółowo w protokółach z zebrań i dotyczyły zarówno bieżących prac Konferencji jak i spraw, którymi żyje Kościół powszechny i lokalny w Polsce. Wiele miejsca w pracy zajęły tym razem kontakty zagraniczne, przygotowanie spotkania Rady Poszerzonej UISG w Polsce, reprezentowanie Konferencji w różnych sytuacjach, sprawy związane z procesem lustracji w Kościele polskim oraz, sytuacje i problemy powstające w związku z przemianami prawnymi w Polsce. Konsultorki z racji swej opieki nad różnymi sektorami życia zakonnego reprezentowanymi przez Komisje, uczestniczyły w pracach odpowiednich komisji KEPu (dzieł charytatywnych, powołaniowa, życia zakonnego). Konsulta współorganizowała wraz z Komisją KEP ds. Życia Konsekrowanego doroczne spotkania dla wikariuszy biskupich i referentek diecezjalnych. W 2005 roku referentki miały ponadto swe spotkanie również poza tymi zebraniami. Trzeba odnotować, że w czasie tej kadencji, po długich i niełatwych staraniach z naszej strony, Konferencja Episkopatu Polski zmieniła obowiązujące od lat instrukcje i dała kobietom, w tym zakonnicom możliwość nadzwyczajnego szafarstwa Eucharystii.
Ponadto do wydarzeń i prac, o których trzeba wspomnieć należą:
* Przygotowanie zmian w Statucie Konferencji w kierunku wprowadzenia funkcji sekretarki generalnej, możliwości pozyskiwania funduszom z innych niż tylko składki członkowskie źródeł, oraz korekty pozostałych punktów. Nowy Statut Konferencji został zatwierdzony 28 listopada 2007;
* Sesja formacyjna dla przełożonych lokalnych zorganizowana i przeprowadzona przez członkinie Komisji Życia Zakonnego na Ukrainie (24.02-2.03.2008);
* Udział przedstawicielki Konferencji, m.Julii Bakalarz w Konferencji Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Austrii (18-21.X.2005);
* Utworzenie w październiku 2006 Międzyzakonnego Studium Junioratu w Krakowie przy MWIK-u prowadzonym przez Siostry Urszulanki UR;
* Wznowienie 17.IX.2007 dzięki staraniom Konferencji, szkolenia mistrzyń. XX Salwatorianie otworzyli Szkołę Formatorek Zakonnych w Trzebini. W zajęciach uczestniczą też siostry z krajów ościennych;
* Przyjęcie ekipy Sióstr z Ameryki, które przygotowują film o prześladowaniach zakonów w czasach komunizmu, i pomoc w zdobywaniu materiałów;
* Udział sióstr z naszych zgromadzeń w dwóch sesjach formacyjnych dla rzeczników prasowych, zorganizowanych przez Centrum Informacyjne Zakonów (O. Jan Maria Szewek), 18.VI. i 22.X.2007;
* Podtrzymanie kontaktu z s.E.Bonetti z USMI (Konferencja Przełożonych Wyższych Italii) odpowiedzialnej za moderowanie współpracy międzyzakonnej w Przeciwdziałaniu Handlowi Kobietami i Nieletnimi. Udział w Sympozjum zorganizowanym w Rzymie wzięła s. Maria Kwapisiewicz (franciszkanka misjonarka Maryi). Ta sprawa, wymaga refleksji i podjęcia odpowiednich decyzji.
* Nie doszła do skutku bardzo cenna inicjatywa stworzenia domu dla sióstr uzależnionych (alkohol, leki..), ponieważ zabrakło chętnych. Inicjatywa upadła.
4. Komisje przy Konferencji
4.1 Bardzo ważnym narzędziem realizowania zadań Konferencji i Konsulty są Komisje. Sprawozdania z ich prac są w załączeniu. Tutaj, dla pewnej całości wyliczamy przede wszystkim te inicjatywy, które są stałą formą pracy poszczególnych komisji:
Komisja Życia Konsekrowanego odpowiada za:
* Międzyzakonne roczne Studium Junioratu w Warszawie (do niedawna pod opieką m. Angeliki Spychalskiej, felicjanki. Obecnie pod opieką s. Józefy Kobieli, nazaretanki. Spotkania odbywają się w domu Sióstr Uczennic Boskiego Mistrza w Warszawie, na Żytniej 11);
* Sesje formacyjne dla nowo mianowanych przełożonych lokalnych (dwa tygodniowe turnusy w każdym roku obejmujące ponad 200 sióstr);
* Opracowywanie programów pracy duchowej na każdy rok i spotkania referentek diecezjalnych (raz w roku).
Komisja Formacyjna:
* Doroczne sesje dla mistrzyń (postulatu, nowicjatu, junioratu i formacji ciągłej w Zakroczymiu);
Komisja Powołaniowa:
* Współpraca z Krajową Radą Duszpasterstwa Powołań;
* Współpraca w organizowaniu ogólnopolskich Kongregacji Referentów i Referentek Powołaniowych (dwa razy w roku);
* Spotkania formacyjne dla sióstr referentek powołaniowych.
Komisja Dzieł Charytatywnych
* Doroczne spotkania sióstr prowadzących dzieła charytatywne (w Częstochowie);
* Obecnie zarysowuje się możliwość szerszej współpracy z innymi organizmami kościelnymi, może w ramach prac Komisji Charytatywnej KEPu;
Komisja Pielęgniarska obecnie Służb Medycznych
* Rekolekcje dla sióstr pielęgniarek w Gostyniu;
* Dni skupienia dla sióstr pielęgniarek w Częstochowie;
* Próba poszerzenia zakresu działań Komisji o lekarzy różnych specjalności i psychologów;
* Spotkania formacyjne dla sióstr lekarzy.
Komisja ds. Wychowania
* Sesje dla sióstr nauczycielek, katechetek, wychowawczyń internatów i burs;
* Sekcja ds.Przedszkoli organizuje spotkania dla dyrektorek przedszkoli i inne.
Komisja Misyjna
* Spotkania formacyjne referentek misyjnych;
* Udział w zebraniu dyrektorów misyjnych diecezjalnych i zakonnych;
* Świąteczna korespondencja z siostrami misjonarkami.
Komisja Administracyjno-Prawna
* Stała pomoc zgromadzeniom i klasztorom klauzurowym w sprawach związanych ze zmianami prawnymi, z nowym systemem ubezpieczeń oraz organizowanie spotkań informacyjnych;
* We współpracy z Sekretariatem KEP i ekonomem KEP – organizowanie spotkań dla ekonomek i prowadzących dzieła w związku z zachodzącymi zmianami prawnymi.
Komisja Parafialna
* Dni skupienia dla sióstr pracujących w instytucjach kościelnych i domach zakonnych;
* Pomoc Komisji KEP ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w organizowaniu sesji liturgicznych dla sióstr zakonnych w Częstochowie.
5. Kontakty i współpraca we Wspólnocie Kościoła
5.1. Z Kongregacją Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego Konferencja nasza utrzymuje stałe kontakty. Mają one charakter bieżącej informacji o pracach Konferencji (sprawozdania z Zebrań Plenarnych i informacja za pośrednictwem Biuletynu przesyłanego Kongregacji), a także kontaktów osobistych: przynajmniej raz w roku wizyta Przewodniczącej lub członkiń Konsulty w Kongregacji u odpowiedzialnego w Kongregacji za działalność Konferencji i u innych członków Dykasterium. Ponadto w okresie sprawozdawczym:
* W dniach 25-29.V.2005 pracownicy Kongregacji z Księdzem Arcybiskupem Prefektem Franc Rodé na czele odbyli pielgrzymkę do Polski, śladami Jana Pawła II. W Krakowie miało miejsce spotkanie, w którym uczestniczyła Przewodnicząca Konferencji i konsultorki z Krakowa;
* Przewodnicząca Konferencji uczestniczyła w Sympozjum zorganizowanym przez Kongregację w Watykanie z okazji 40 lecia Dekretu Perfectae Caritatis o przystosowanej odnowie życia zakonnego;
* W dniu 8.V.2006 m.Jolanta Olech została mianowana przez Papieża Benedykta XVI konsultorką Kongregacji IŻKiSŻA. To pierwsza nominacja zakonnicy z Polski;
* Współpraca z Kongregacją w związku ze spotkaniem Benedykta XVI z Przełożonymi generalnymi świata (była o tym mowa wyżej);
* Za pośrednictwem Nuncjatury Apostolskiej w Warszawie zostało przekazane Kongregacji w tłumaczeniu włoskim opracowanie oparte na materiałach IPN, p.t. Księżniczka zawierające sprawozdanie Służb Bezpieczeństwa z inwigilacji środowisk zakonnych i stanu współpracy ze służbami specjalnymi w latach osiemdziesiątych XX wieku;
* Wystosowanie listu z wyrazami solidarności do papieża Benedykta XVI z powodu ataków muzułmanów po przemówieniu w Ratyzbonie 19.IX.2006;
* Homagium w imieniu Konferencji Prefektowi Kongregacji w Rzymie, w związku z otrzymaniem przez niego kardynalatu (22.II.-25.III.2006 r.);
5.2 Z Nuncjuszem Apostolskim i Nuncjaturą w Polsce. Nuncjusz Apostolski ks. abp Józef Kowalczyk, zgodnie ze Statutem Konferencji, uczestniczył w każdym Zebraniu Plenarnym Konferencji, zwykle w dniu otwarcia, sprawując Ofiarę Eucharystyczną i w okolicznościowej homilii przekazywał swe refleksje i ukierunkowania dla życia zakonnego w Polsce (por. sprawozdania z Zebrań plenarnych zamieszczane w Biuletynie). Przynajmniej raz w roku Konsulta miała osobiste spotkanie z Księdzem Nuncjuszem. W czasie spotkania była zawsze możliwość przekazania informacji z naszej pracy, przedstawienia radości i problemów, uzyskania kompetentnej rady i wysłuchania refleksji pomagającej we właściwym odczytaniu aktualnych potrzeb. Ksiądz Nuncjusz był zawsze gotów przyjąć na rozmowę przedstawicielki Konsulty ze sprawami, które tego wymagały. Nuncjatura Apostolska systematycznie przesyła Konsulcie aktualne dokumenty Stolicy Apostolskiej i informacje dotyczące bieżących spraw Kościoła.
5.3 Z Konferencją Episkopatu Polski
* Przynajmniej raz w roku, przy okazji życzeń świątecznych Konsulta w pełnym składzie prosiła o audiencję Księdza Prymasa J.Glempa, aby przy okazji zdać sprawę z bieżących spraw i problemów Konferencji.
* Przewodnicząca Konferencji miała też jedną audiencję u obecnego Przewodniczącego KEP, abpa J. Michalika, aby przedstawić niektóre bieżące sprawy życia zakonnego w Polsce i poinformować o toku tzw. prac lustracyjnych w zakonach.
* Przedstawicielka Konsulty (zwykle przewodnicząca) była dwukrotnie zaproszona do uczestniczenia w Sesjach plenarnych Konferencji Episkopatu tzw. międzynarodowej. Nie miała jednak nigdy możliwości przedstawienia spraw związanych z życiem zakonnym.
* Na wniosek środowisk życia zakonnego złożony w Sekretariacie KEPu, osiem sióstr zakonnych zostało powołanych, najczęściej jako konsultorki, do różnych Komisji i Zespołów Konferencji Episkopatu Polski.
* Kontakt z Sekretariatem KEP, szczególnie z Sekretarzem Generalnym Konferencji i biurem Sekretariatu ma charakter stały i roboczy. Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski, ks.bp Piotr Libera uczestniczył w niemal wszystkich Zebraniach plenarnych KWPŻZZ. Zwykle przedstawiał aktualne sprawy Kościoła w Polsce na tle sytuacji ogólnej Kraju. Konsulta kilkakrotnie miała osobiste spotkania z Sekretarzem Generalnym, w czasie których zgłaszała pewne problemy i prośby (np. dotyczące spraw prawnych), bądź też informowała o pracach Konferencji. Ta praktyka jest nadal podtrzymywana z nowym Sekretarzem Generalnym, ks.biskupem Stanisławem Budzikiem. Ks.Biskup otrzymał też nasze opracowanie oparte na materiałach IPN, p.t. Księżniczka zawierające sprawozdanie Służb Bezpieczeństwa z inwigilacji środowisk zakonnych i stanu współpracy ze służbami specjalnymi w latach osiemdziesiątych XX wieku.
* Konsulta i Sekretariat mają też stały kontakt z Ekonomem KEP, ks. prałatem. Janem Drobem, który był gościem niemal każdego Zebrania plenarnego i z siostrami pracującymi w biurze prawnym.
* Organem KEP-u zajmującym się życiem konsekrowanym w Polsce jest Komisja KEP ds. Życia Konsekrowanego. Tworzą ją księża biskupi wyznaczeni przez Konferencję Episkopatu. Przewodniczącym Komisji był do 2007, ks.bp Andrzej Dzięga, biskup sandomierski. Zgodnie ze statutem Komisji, uczestniczą w jej pracach, jako konsultorzy, przedstawiciele życia konsekrowanego. W mijającym okresie, do komisji została powołana jako konsultorka m.Jolanta Olech, USJK. Udział w pracach Komisji to przede wszystkim udział w zebraniach (zwykle raz lub dwa razy do roku) i opracowywanie, na zlecenie, pewnych tematów. Z inicjatywy Komisji raz w roku jest organizowana sesja z udziałem wikariuszy diecezjalnych (lub ich odpowiedników w diecezjach) ds. życia konsekrowanego. Od kilku lat, na nasz wniosek, w sesjach tych uczestniczą referentki diecezjalne. Każda sesja ma swój temat i w programie przewidziane jest miejsce na informacje ze strony poszczególnych Konferencji Przełożonych Wyższych. Komisja wzięła też na siebie promocję Dnia Życia Konsekrowanego w skali ogólnokrajowej i w diecezjach (Msza święta radiowa, przygotowanie materiałów, mass media, zachęty kierowane do środowisk zakonnych i do diecezji). W związku z tym Przewodniczący przygotowuje każdego roku list, który funkcjonuje jako list biskupów polskich na ten Dzień. Po serii poświęconej poszczególnym formom życia konsekrowanego, kontynuowana jest seria dotycząca ślubów i innych aspektów życia konsekrowanego. Tematem, który zdominował prace Komisji w upływającej kadencji, były nowe formy życia konsekrowanego odradzające się w Polsce: dziewice, wdowy konsekrowane i pustelnicy. Tematy związane z życiem tradycyjnych form znalazły mniej miejsca w agendach Komisji. W marcu 2007, w związku z odejściem ks. bpa A. Dzięgi do Komisji Prawnej, nowym przewodniczącym został ks.bp Kazimierz Gurda, biskup pomocniczy w Kielcach. W okresie przewodniczenia ks.bpa A.Dzięgi tej komisji i – na zasadzie unii personalnej – Komisji Mieszanej, praktycznie uległo jakby „zlaniu w jedno” funkcjonowanie obu Komisji. Po odejściu ks.bpa Dzięgi zrezygnowano z unii personalnej łączącej obie komisje i powrócono do odrębności. Przewodniczącym Komisji Mieszanej został ks.bp Wacław Depo, biskup diecezjalny zamojsko-lubaczowski. Podjęto też dyskusję nad kompetencjami i zadaniami obu komisji. Jesienią 2006 m.Jolanta Olech otrzymała nową nominację na konsultorkę Komisji KEP Życia Konsekrowanego na okres pięciu lat.
* Z Komisją KEP ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów przede wszystkim przez współpracę w organizowaniu spotkań dla grup Sióstr na Jasnej Górze. Sesje odbywają się każdego roku.
* Z Komisją Duszpasterstwa ds. Młodzieży. Współpraca ta ożywiła się bardzo ze względu na przygotowania do Światowych Dni Młodzieży. Siostry uczestniczą w inicjatywach z tym związanych.
* Z Krajową Radą Duszpasterstwa Powołań KEP. Konferencję reprezentuje w Radzie opiekunka Komisji ds. Powołań, m. Julia Bakalarz. Współpraca układa się dobrze. W Komisji nastąpiła zmiana Przewodniczącego – obecnie jest nim Bp Wojciech Polak z Gniezna. W Europejskim Sympozjum Krajowych Centrów Powołań w Zadarze (Chorwacja) wzięła udział członkini Komisji Powołaniowej.
5.4 Z Komisją Mieszaną Biskupi-Przełożeni Wyżsi. Do Komisji Mieszanej Biskupi-Przełożeni Wyżsi, powstałej w 1990 roku i działającej w oparciu o dokument Stolicy Apostolskiej Mutuae relationes, należy z urzędu Przewodnicząca Konferencji oraz wybrana przez Konferencję Przełożona Wyższa (przez całą kadencję m.Danuta Wróbel). Przewodniczącym Komisji do 2007 był ks.bp A.Dzięga, obecnie ks.bp Wacław Depo z Zamościa. Jak napisano wyżej, działania komisji, w upływającej kadencji, w zasadzie nie wyodrębniały się od działań Komisji KEPu. Obecnie mamy nadzieję na rozpoczęcie nowego etapu w perspektywie wypracowania skutecznego modelu pracy Komisji. Jesienią 2007, po odejściu m. Jolanty Olech, w komisji pozostała m.Danuta Wróbel. Została ona wybrana na wiceprzewodniczącą Komisji co jest też cennym dla nas, kobiet, znakiem otwarcia.
6. Współpraca z Konferencjami i organizacjami życia konsekrowanego
Myślą przewodnią i stałą zachętą do szukania nowych i pogłębiania starych form współpracy są dla nas słowa adhortacji Vita consecrata, że „Potrzebujemy siebie nawzajem…”(VC 52) i razem możemy zrobić więcej i służyć lepiej.
6.1 Współpraca z Konferencjami przełożonych wyższych w Polsce (Konferencja zgromadzeń męskich, klasztorów klauzurowych i instytutów świeckich). Jest to współpraca stała i owocna, choć w ostatnich czasach nieco zwolniła tempo. Po pierwszych ustaleniach konsulty męskiej i żeńskiej z zakresu i form współpracy, właściwie, poza Sympozjum z 2006 roku, nie doszło do organizowania wspólnych inicjatyw. Trzykrotnie w okresie sprawozdawczym odbyło się spotkanie członków Konsult poszczególnych Konferencji, dla omówienia wspólnych spraw (z przewodniczącym o.Malinowskim w sierpniu 2005 r w Krakowie, w listopadzie 2005 i w grudniu 2005 w Warszawie). Istnieje nadal stała współpraca i wzajemna pomoc między Sekretariatami obu Konferencji. Jeden raz m.Danuta Wróbel uczestniczyła w Zebraniu Plenarnym Konferencji Zgromadzeń Męskich w 2005 w Warszawie. Jeśli chodzi o Konferencję Klasztorów Klauzurowych zasadniczym torem współpracy jest kontakt z jej przewodniczącą i pomoc klasztorom w różnych sprawach, szczególnie administracyjnych, świadczona przez Sekretariat Konferencji. Kontakt z Konferencją Instytutów Świeckich jest okazjonalny: zaproszenie na zebranie Plenarne z naszej strony; zaproszenie przewodniczącej KWPŻZZ na kongres Instytutów i udział w panelu z drugiej strony.
6.2. Z Unią Europejskich Konferencji Przełożonych Wyższych (UCESM). Nasza Konferencja jest członkiem UCESM-u od początku jej istnienia. Bieżąca współpraca między UCESM i Konferencją polega na wymianie korespondencji i informacji między Sekretariatem UCESM-u a Konsultą. Płacimy składkę członkowską w minimalnym wymiarze. Staramy się w miarę możliwości odpowiadać na inicjatywy i uczestniczyć w proponowanych spotkaniach. Regularnie bierzemy udział w zebraniach plenarnych Unii (w spotkaniu w Fatimie w 2006 – uczestniczyła s.Jolanta Olech; w Belgii w 2008 – m.Danuta Wróbel). Współpraca z UCESM-em przebiega obecnie bez większych napięć ale i bez nadmiernych zbliżeń. Tematyka wspomnianych Zebrań Plenarnych wskazuje na pewne pozytywne zmiany w Unii, co jest wspólną radością. W lutym 2008 roku, na Zebraniu Plenarnym w Belgii do Zarządu UCESM-u została wybrana z Polski m. Danuta Wróbel. To wielka radość i nadzieja na nową jakość wzajemnych relacji. Jednym z członków Zarządu został również delegat z Rosji.
6.3. Międzynarodowa Unia Przełożonych Generalnych (UISG). Punkt ten dotyczy w zasadzie przełożonych generalnych, członkiń Unii. Delegatkami Polski do Konstelacji Europa Wschód C6 były do 2007 roku m.Jolanta Olech USJK i dwie zastępczynie: m.Danuta Wróbel i m. Krystyna Smolarczyk; od 2007 delegatką jest m.Danuta Wróbel, a zastępczynią – m.Krystyna Smolarczyk i nie ma powodu, aby dobierać drugą zastępczynię, tym bardziej, że kadencja delegatki trwa nadal. Nasza współpraca, jako delegatek Polski polega przede wszystkim na udziale w zebraniach plenarnych Unii (ostatnie w maju 2007 ) i na spotkaniach Zarządu z delegatkami Konstelacji. Na prośbę UISG, w dniach 22-28 listopada 2005 w Warszawie miało miejsce kolejne spotkanie Konstelacji. W przygotowaniu spotkania uczestniczyła Konsulta i Sekretariat pod kierunkiem Przewodniczącej. Spotkanie było bardzo udane, a wrażenia ze spotkania powracały kilkakrotnie w sprawozdaniach Zarządu Unii na Zebraniu Plenarnym w Rzymie, w 2007 roku. Szczegółowe sprawozdanie: patrz Biuletyn Konferencji z 2005 roku.
6.4. Jeśli chodzi o kontakty z Renovabis (Freising, Niemcy) uległy one pewnemu osłabieniu ze względu na orientację Renovabis w stronę Wschodu. Nadal korzystamy jedynie ze stypendiów językowych – corocznie dla 7 sióstr. Odpowiedzialny za kontakty z Polską pan Martin Buschermöhle wraz z towarzyszącą mu Siostrą zakonną Gudulą Bonell z Renovabis wziął udział w zebraniu Konsulty (Warszawa 20.VI.2005). Omówiono wówczas zasady współpracy i priorytety. Otrzymałyśmy też z Renovabis w listopadzie 2005 roku dofinansowanie na zorganizowanie szkolenia przełożonych lokalnych.
7. Sekretariat Konsulty i Konferencji
7.1 Na co dzień zadania Konferencji są realizowane przez Siostry pracujące w Sekretariacie. To one umożliwiają Konsulcie, jak i Konferencji sprawne wypełnianie statutowych zadań. Siostry pracują z poświęceniem i zaangażowaniem. W Sekretariacie Konsulty nadal pracują trzy osoby: s. Ernestyna Wajs (serafitka) – Sekretarka Konsulty i odpowiedzialna za Sekretariat, s. Krystyna Chmiel (służebniczka starowiejska), odpowiedzialna za sprawy prawne, s. Barbara Kulikowska (sercanka), asystentka odpowiedzialna za sprawy administracyjne i za redakcję Biuletynu KWPŻZZ. Siostry są zatrudnione w oparciu o umowy o pracę. Mimo pewnego koniecznego podziału pracy wewnątrz Sekretariatu, Siostry pracują jako dobrze zorganizowana i solidarna ekipa. W okresie sprawozdawczym wyszło 7 numerów Biuletynu. Siostry troszczą się też o uzupełnienia strony internetowej Konferencji, która znajduje się w serwerze Księży Salwatorianów katolik. Adres strony: www.zakony.katolik.pl i jest administrowana przez p. Agnieszkę Styrna z Wrocławia. Sekretariat zorganizował we współpracy ze Związkiem Archiwistów Polskich szkolenie dla sióstr sekretarek i archiwistek zakonnych w marcu 2006 r. w Warszawie.
7.2 Fundusze na działalność Konferencji pochodzą ze składek członkowskich. Istnieje pewna rezerwa, która powstała w końcu lat 90-tych i jest powiększana z racji pracy akwizytorskiej sióstr z Sekretariatu wobec Funduszu Emerytalnego. Dokładne wyliczenia wskazują jednak na to, że dotychczasowa składka nie wystarcza na utrzymanie Sekretariatu, pokrycie kosztów bieżącej pracy i koniecznych wydatków, więc trzeba sięgać do rezerwy. Siostry od lat nie otrzymały też podwyżki ich pensji mimo znacznego wzrostu kosztów utrzymania w Polsce.
7.3 W dalszym ciągu Sekretariat Konsulty wspomaga poszczególne Zgromadzenia w sprawach prawnych, a przede wszystkim stara się śledzić zmiany prawne w kraju, szczególnie te, które odnoszą się lub mogą w jakiś sposób dotykać naszego życia czy prowadzonych dzieł. Dotyczy to też nowych przepisów i możliwości wynikających z akcesu do Unii Europejskiej. S. Krystyna Chmiel troszczy się o przekazywanie informacji o szkoleniach i organizuje je we współpracy z innymi jednostkami. Szczegółowe dane są w sprawozdaniu Komisji Administracyjno-Prawnej.
8. Sprawy wymagające kontynuacji i sugestie dla nowej Konsulty
Pozwalamy sobie zasygnalizować pewne sprawy, które bądź nie zostały zrealizowane w mijającym okresie, bądź też – jak nam się wydaje – wymagają kontynuacji i uwagi. Każdy okres pracy Konferencji a więc i Konsulty choć niesie ze sobą nowe potrzeby i wezwania, zachowuje też ciągłość z pracami poprzednich Konsult.
* Pozostaje otwarta sprawa kontaktów Konferencji ze wspólnotami pochodzącymi najczęściej z innych krajów i nie spełniającymi jeszcze warunków pełnej przynależności do Konferencji. Należałoby utrzymywać z nimi stały kontakt i wypracować odpowiedni model działania.
* W chwili obecnej jest już sporo miejsc, gdzie można przygotować siostry do pracy formacyjnej. Wydaje się jednak, że należałoby utrzymać współpracę z Księżmi Salwatorianami i kontynuować dwuletni kurs dla formatorek, otwierając go również dla sióstr ze Wschodu;
* Wydaje się, że cenną rzeczą jest inicjatywa Komisji Życia Konsekrowanego mówiąca o zorganizowaniu sesji formacyjnych dla przełożonych wyższych. Gdyby było na to zapotrzebowanie, można byłoby pomyśleć o zorganizowaniu pierwszej sesji na początku 2009 roku;
* Sugerujemy, aby tematyką spotkań i prac Konferencji Wyższych Przełożonych i Sióstr było zagadnienie tożsamości zakonnej i życia we wspólnocie zakonnej;
* Należałoby powrócić do sprawy zaangażowania zgromadzeń zakonnych we współpracę w przeciwdziałaniu wymuszonej prostytucji i handlowi ludźmi. Nie możemy pozostać obojętne wobec tych form niewolnictwa naszych czasów i wobec nakładów włożonych już w przygotowanie sióstr do tej pracy;
* Wydaje się konieczne kontynuowanie refleksji nad pracami komisji, nad ich profilem, regulaminami i formami działania, aby odpowiadały jak najlepiej potrzebom życia zakonnego w Polsce;
* Wydaje się konieczne kontynuowanie dialogu z Konferencją Przełożonych Wyższych Zgromadzeń Męskich co do wspólnych działań i form współpracy. W szczególności trzeba by odpowiedzieć na pytanie, czy zamierzamy kontynuować wspólne sympozja (następne powinno mieć miejsce w 2009 roku) i czy mamy inne przestrzenie współpracy;
* W tej perspektywie należałoby zająć stanowisko co do rozmiaru i formy uczestniczenia w proponowanym przez KPWM Centrum Informacji tworzonym przez o.J.M.Szewka z Krakowa. Czy wchodzimy więc w nią jako Konferencja czy też pozostawić poszczególnym zgromadzeniem decyzję co do uczestnictwa w inicjatywie.
* Zmiany w Statucie Konferencji wymagają bliższego określenia kompetencji i zadań sekretarki generalnej oraz sekretariatu Konferencji i pewnej reorganizacji Sekretariatu z zachowaniem osób, które już w nim pracują;
* Pozostaje otwarta sprawa uporządkowania archiwum Wydziału Spraw Zakonnych przy Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski. Archiwum to, zawierające materiały niemal od 1948 roku, mieści się w kilku szafach w pomieszczeniach naszego Sekretariatu. Jest ono bezcennym świadkiem życia i zmagań zakonów w Polsce w okresie od II wojny światowej. Podejmowano już pewne kroki, ale sprawa jest wciąż aktualna.
* Zebranie Plenarne UCESM-u wyraziło nadzieję na to, że następne spotkanie mogłoby mieć miejsce w Polsce. Byłaby to dobra okazja do dalszego ocieplenia wzajemnych relacji i do lepszego poznania specyfiki życia zakonnego naszej części Europy. Wymagałoby to, szczególnie od Konsulty współdziałania z władzami UCESM-u w przygotowaniu takiego spotkania.
Zamiast zakończenia
W imieniu Konsulty i Sekretariatu pragnę podziękować serdecznie Czcigodnym i Kochanym Siostrom za okazane nam zaufanie. Starałyśmy się na nie odpowiedzieć na miarę naszych sił i możliwości. Za braki – przepraszamy.
Osobiście, ponawiam wyrazy wdzięczności za tyloletnią dobrą współpracę i zaufanie, którego doświadczałam od kochanych Sióstr, za wspólny odcinek drogi, który przeszłyśmy. Było to dla mnie, i jest nadal bezcennym darem! Czuję się ogromnie ubogacona latami pracy w Konferencji. W ostatnim roku, na jesieni 2007, jak Siostry wiedzą przekazałam przewodniczenie Konferencji m. Danucie Wróbel, która podjęła to zadanie z oddaniem i kompetencją. Za to również serdecznie dziękuję.
Na koniec już tradycyjnie, niech nam będzie wolno przypomnieć ponownie słowa św. Bernarda: “Wszyscy potrzebujemy siebie nawzajem: duchowe dobro, którego nie posiadam, otrzymuję od innych. (..) Istotą jedności – zarówno tutaj, jak i tam – jest ta sama miłość“ objawiająca się przecież we wzajemnym ubogaceniu, we wzajemnej posłudze i pracy ad majorem Dei gloriam i dla naszych współczesnych.
